Adidas: streep erdoor of nog steeds een streepje voor?

In maart 2024 hebben de duurzaamheidsonderzoekers van ASN Bank Adidas van de lijst met goedgekeurde bedrijven geschrapt. Het onthullende artikel van Follow the Money over de herkomst van leer voor de populaire Adidas-sneaker Samba speelt een rol in deze beslissing. Daarnaast wordt er zwaar getild aan de uitspraak van Adidas om Australisch kangoeroeleer te blijven gebruiken.

9334x bekeken

Follow the Money publiceerde in januari 2024 een onthullend artikel over het leer dat Adidas gebruikt voor zijn immens populaire retrosneakers (bijvoorbeeld de Adidas Samba). Volgens het journalistieke platform is Adidas daardoor indirect betrokken bij ontbossing en moderne slavenarbeid.

Onze vragen aan Adidas

Onze duurzaamheidsonderzoekers vroegen Adidas in 2022 al om opheldering over de productie van Braziliaans rundleer. Adidas liet ons toen weten dat het werkt aan een systeem dat klanten informeert over de herkomst van leer. Verder gaven ze aan dat ze kritisch waren over ontbossing voor veeteelt en leerproductie. Beide punten komen ook terug in de doelen van de Leather Working Group, een in Engeland gevestigd platform waar Adidas een van de ruim 400 leden is.

In het Beierse stadje Herzogenaurach is het hoofdkantoor van Adidas gevestigd. Foto: Adidas

Onze tussenconclusie

Het FtM-artikel laat zien dat er Adidas op dit terrein nog te weinig stappen heeft gezet. We vinden het belangrijk dat Adidas naar de hele keten kijkt: dus van rundveehouder tot sneaker. Hierbij is het belangrijk dat de Duitsers voldoende ambitie tonen bij het oplossen van dit probleem en dat ze transparant zijn over de vorderingen die worden gemaakt. We gaan Adidas in 2024 deze vragen voorleggen.

Adidas al halve eeuw partner voetbalbond FIFA

Sinds 1970 is Adidas nauw betrokken bij het ‘s wereld grootste voetbaltoernooi. Zo levert het Duitse bedrijf wedstrijdballen, outfits van scheidsrechters en outfits van diverse kleine en grote voetballanden. In de 52 jaar dat Adidas aan WK’s was verbonden is het toernooi in Qatar waarschijnlijk het meest beladen (gevolgd door toernooien in Argentinië, Zuid-Afrika en Rusland).  

Er is in de aanloop naar het WK in Qatar veel geschreven en gesproken over de slechte arbeidsomstandigheden van bouwvakkers. In hoeverre had Adidas als FIFA-sponsor invloed om de situatie op bouwplaatsen in Qatar veiliger te maken?

Dit deed Adidas voor bouwvakkers in Qatar

In het jaarverslag over 2020 meldde Adidas dat het gesprekken heeft gevoerd met NGO’s als Amnesty International over onderwerpen als arbeidsomstandigheden en huisvesting van bouwvakkers. Verder vergaderde Adidas mee in de mensenrechtenadviesraad van de FIFA. Deze in 2017 opgerichte commissie had onder meer de taak om toe te zien op de naleving van mensenrechten bij de bouw van nieuwe voetbalstadions.

Voor het WK voetbal in Qatar werden, onder mensonterende omstandigheden, 7 compleet nieuwe stadions uit het zand gestampt. Het kostte de levens van meer dan 6.000 arbeidsmigranten (bron: The Guardian | foto: Canva)

Qatar: in 2021 nog weinig verbeterd

Heeft deze commissie iets kunnen veranderen aan de mensonterende werkomstandigheden in Qatar? Daar lijkt het niet op. In een rapport uit 2021 laat Amnesty helder zien dat er ondanks toezeggingen van de Qatarese overheid nog weinig is verbeterd. De afgelopen zomer pakte Amnesty door met een wereldwijde oproep om de nabestaanden van in Qatar verongelukte bouwvakkers financieel te compenseren. Daarbij richtte de organisatie zich ook tot sponsors als Coca Cola, McDonalds en Adidas.

Adidas reageerde in augustus 2022 (3 maanden voor de aftrap van het WK) met een persbericht op Amnesty’s oproep. Daarin legde de arbeidsjurist van het bedrijf uit dat het opzetten van een compensatiefonds voor bouwvakkers niet alleen bij de FIFA kan worden neergelegd. Adidas sloot het bericht af met een oproep aan de Qatarese overheid om de dialoog aan te gaan met de organisaties die zich sterk maken voor de arbeidsrechten van bouwvakkers in Qatar.

Onze duurzaamheidsonderzoekers over Adidas

In november 2020 (twee jaar voor de aftrap van het WK) keken onze duurzaamheidsonderzoekers kritisch naar beleid, duurzame resultaten van en mogelijke controverses bij het Duitse sportmerk. Hierbij voldeed het bedrijf aan onze duurzame criteria.

In beleidsstukken die we tegenkwamen zagen we dat Adidas zich sterk maakt voor de bescherming van mensenrechten. Dat bleek onder meer uit een verbod op kinderarbeid, dwangarbeid en discriminatie in fabrieken op Chinese -, Vietnamese en Indonesische bodem.
In 2021 liet Adidas zien dat het dit beleid ook in de praktijk uitoefent. Met een aantal ferme persberichten veroordeelde het Duitse sportconcern de behandeling van Oeigoeren in China. Het leidde tot een tegenoffensief van de Chinese overheid en een productboycot van een grote groep Chinese consumenten.

Woog het WK voetbal in Qatar mee in ons oordeel?

Het feit dat Adidas de FIFA sponsort, was voor ASN Impact Investors  geen reden om het bedrijf van de lijst met goedgekeurde bedrijven te halen. Het was voor ons wel aanleiding om het bedrijf op dit terrein kritisch te bevragen. Adidas liet ons weten dat het sponsorcontract met de FIFA tot 2030 loopt. In dit contract is vastgelegd wat hun rol is tijdens een eindtoernooi. Onderhandelen over die rol of meer invloed eisen (bijvoorbeeld op het vlak van mensenrechten), legde het bedrijf uit, is moeilijk.

We hopen dat Adidas geleerd heeft van de grove misstanden voorafgaand aan het eindtoernooi in Qatar. Daarnaast verwachten we dat Adidas voor het tekenen van een nieuw contract met de FIFA harde voorwaarden stelt met betrekking tot het beschermen van mensenrechten voorafgaand en tijdens grote toernooien.  

Oude schoenen krijgen nieuw leven

We zijn onder de indruk van de stappen die Adidas heeft gezet om het hergebruik van afgedankte kleding en schoenen te vergroten. Samen met Parley, een organisatie die zich sterk maakt voor een plasticvrije oceaan, hergebruikt Adidas oceaanplastic in schoenen en kleding. Sinds de start in 2015 tot eind 2020 steeg de productie van 7.000 paar schoenen naar 30 miljoen paar (!). En Adidas gaat nog een stap verder: in 2024 gebruikt het in alle kleding en schoenen alleen nog gerecycled polyester. En wat doe je met afgedragen schoenen? Die wil Adidas graag terug om nieuwe schoenen van te maken.

Stappen richting leefbaar loon

Adidas wordt overigens niet alleen door onze eigen duurzaamheidsonderzoekers op de voet gevolgd. Het concern heeft ook de aandacht van meerdere grote beleggers die zich verzameld hebben in het Platform Living Wage Financials (PLWF). Dit platform, mede gestart door ASN Bank, maakt zich sterk voor de betaling van een leefbaar loon aan de makers van kleding.

De groep met 32 bedrijven, waarvan 15 zijn goedgekeurd door ASN Impact Investors, bestaat onder meer uit Adidas, het eveneens Duitse Puma, het Amerikaanse Nike (waar de ASN-fondsen niet in beleggen) en het Japanse Asics. Hoe meer stappen een bedrijf heeft gezet om een leefbaar loon in 2030 mogelijk te maken, hoe meer punten het verdient in het jaarlijkse onderzoek. In het laatste onderzoeksrapport viel niet Adidas maar Puma op. Het bedrijf kreeg waardering voor de manier waarop het de lonen in een Vietnamese kledingfabriek omhoog wist te schroeven.

Nieuw artikel Adidas in de maak


In een recent rapport (maart 2024) hebben de duurzaamheidsonderzoekers van ASN Bank Adidas afgekeurd. Het investeringscomité (bestaande uit beleggingspecialisten van ASN Impact Investors en duurzaamheidsonderzoekers van ASN Bank) heeft vervolgens besloten om Adidas van de lijst met goedgekeurde bedrijven te halen en alle Adidas-aandelen te verkopen. Medio april verschijnt een nieuw artikel over Adidas met meer uitleg over deze beslissing.

Goedgekeurd/Afgekeurd

In deze rubriek staan we stil bij bedrijven die zijn goed- of afgekeurd. Bedrijven die zijn goedgekeurd krijgen een plekje in het ASN Beleggingsuniversum, een lijst met meer dan 300 bedrijven.

Goedkeuren en afkeuren van bedrijven, doet ASN Bank dat zelf?

Beginnen met beleggen?

Dat kan bij ASN Bank. Wij helpen je graag op weg.
Lees hier meer over beginnen met beleggen.

Let op: Met beleggen loop jrisico en maak je kosten. Je kunt je inleg of een deel daarvan verliezen.

Dit artikel is gepubliceerd op 9 december 2019.

Delen op:

Dit vind je misschien ook interessant