We werken sinds 2012 aan ons klimaatdoel. In die tijd zijn er grote stappen gezet in de klimaatwetenschap, waardoor de gevolgen van temperatuurstijging nauwkeuriger kunnen worden voorspeld. Het gevolg is dat nieuwe rapporten van klimaatwetenschappers een steeds alarmerender inhoud hebben. Eerst veronderstelden zij dat een temperatuurstijging van 2 graden Celsius nog tot beheersbare risico’s zou leiden.
In 2018 verscheen het rapport Global Warming of 1.5°C van het International Panel on Climate Change (IPCC). Dit maakte duidelijk dat het nodig is ervoor te zorgen dat de aarde niet meer dan 1,5 graden opwarmt om de ergste gevolgen van de opwarming te voorkomen. De maatregelen die nu wereldwijd worden genomen, zijn onvoldoende om het doel van het Klimaatakkoord van Parijs uit 2015 – de opwarming ruim onder 2 graden Celsius houden – te halen. Energiebesparing en de overstap op duurzame energie zijn niet genoeg. Daarnaast is carbon dioxide removal (CDR) noodzakelijk: opslag van CO2 ofwel negatieve CO2-uitstoot.
Van klimaatneutraal naar klimaatpositief
Een bank kan de uitstoot van broeikasgassen vooral verminderen door invloed uit te oefenen op de CO2-afdruk van ondernemingen en projecten waarin zij investeert. Daarom hebben we in 2012 als langetermijndoel vastgesteld: in 2030 zijn al onze financieringen en beleggingen netto klimaatneutraal. Eind 2018 waren we voor 96% klimaatneutraal. Als antwoord op de steeds grotere urgentie van de klimaatverandering hebben wij onze klimaatdoelstelling vervolgens aangescherpt. Als eerste bank ter wereld hebben we de volgende ambitie geformuleerd:
Al onze financieringen en beleggingen zijn in 2030 netto klimaatpositief.
Met dit klimaatbeleid zetten we in op een maximale mondiale temperatuurstijging van 1,5 graden. Enkele banken meten op dit moment incidenteel hun impact op het klimaat. Voor zover wij weten, stelt geen enkele bank in de wereld zich zo’n doel. Wij vinden echter dat het nodig is, mede omdat veel onderzoeken aantonen dat de transitie naar een CO2-neutrale economie haalbaar is, zelfs al in 2030. Aangespoord door ernstige gevolgen van een grotere temperatuurstijging willen wij ons extra inzetten om klimaatpositief te worden.
Lees meer over onze klimaatambitie
Strategie om klimaatpositief te worden
Van alle uitzettingen op de bankbalans berekenen we de uitstoot of vermeden uitstoot. Die zetten we in de CO2-winst-en-verliesrekening. Daarbij rekenen we de uitstoot van de verschillende broeikasgassen op basis van internationale standaarden om in CO2-equivalenten. ASN Bank is klimaatpositief als de omvang van de emissies op de balans gelijk is aan of kleiner is dan de omvang van carbon dioxide removal op de balans. Dat realiseren we via de volgende keuzes:
- Als het gaat om de energiesector financieren we alleen energiewinning uit hernieuwbare energiebronnen, zoals wind- en zonne-energie. Zo verhogen we de vermeden CO2-uitstoot.
- We financieren energiebesparing, energiezuinige gebouwen en energie-efficiëntie.
- We beleggen niet in de winning, productie en raffinage van fossiele grondstoffen en het gebruik hiervan door ondernemingen om energie op te wekken.
- We beleggen bij voorkeur in ondernemingen die energie besparen.
- We beleggen een deel van het spaargeld in klimaatobligaties. Daarmee neemt de vermeden CO2-uitstoot toe.
- Het spaargeld van onze klanten wordt voor een belangrijk deel uitgezet in hypotheken die de Volksbank verstrekt. De Volksbank, waaronder ASN Bank, motiveert hypotheekklanten hun woning te verduurzamen, zodat de CO2-uitstoot die samenhangt met de hypotheekportefeuille daalt.
- Om klimaatpositief te worden, is het nodig dat we projecten financieren die ervoor zorgen dat CO2 uit de atmosfeer wordt gehaald en opgeslagen. Deze koolstofopslag is bijvoorbeeld mogelijk via de aanplant van bomen. In ons klimaatbeleid hebben wij daarom activiteiten als de financiering van bosaanplant opgenomen.
Lees meer over verduurzaming van woningen in het jaarverslag van de Volksbank
Reikwijdte doelstelling
ASN Bank was de eerste bank ter wereld met een balansbrede klimaatdoelstelling. We hebben nog steeds een belangrijke voorbeeldfunctie: met ons klimaatdoel willen we andere, grotere financiële instellingen stimuleren ons voorbeeld te volgen. Sinds 2016 streeft de Volksbank naar een klimaatneutrale balans.
Toen we de doelstelling opstelden, viel de beheerder van de ASN Beleggingsfondsen, ASN Beleggingsinstellingen Beheer B.V. (ABB), onder ASN Bank. Inmiddels valt ABB organisatorisch onder de Volksbank. Daarom berekenen wij de CO2-uitstoot van ASN Bank en ASN Beleggingsfondsen apart. We nemen wel beide cijfers in aanmerking om te bepalen in hoeverre de doelstelling is behaald.
Ontwikkeling klimaatdoelstelling
In 2015 zijn we begonnen met carbon accounting: we sturen op de CO2-uitstoot die (indirect) samenhangt met onze kredieten en beleggingen. De methodiek die we hiervoor gebruiken hebben we ontwikkeld op basis van internationale standaarden, zoals het Greenhouse Gas-protocol (GHG). De methodiek om de CO2-impact van beleggingen en leningen te meten is nog in ontwikkeling. De data die hierbij worden gebruikt, worden regelmatig verbeterd. Daardoor is het mogelijk dat de berekende CO2-impact in de toekomst wordt aangepast als er betere data beschikbaar zijn.
ASN Bank zette in 2018 een grote stap in de realisatie van CO2-winst. De vermeden uitstoot steeg vooral dankzij projectfinancieringen in vier windparken: Nobelwind, Rentel, Northwester 2 en Merkur Offshore. Ook de financiering van zonnepark GCV Zonne-energie en de extra lening aan het Green for Growth Fund droegen hieraan bij. Bovendien realiseerden we een nettogroei van groene obligaties van 100 miljoen euro. Deze groene obligaties financieren op hun beurt projecten in duurzame energie en energie-efficiëntie, waardoor wij ook CO2-winst behalen. De CO2-winst steeg zo sterk dankzij de projectfinancieringen en groene obligaties, dat wij onze oorspronkelijke klimaatdoelstelling – alle financieringen en beleggingen van ASN Bank zijn in 2030 netto klimaatneutraal – in 2018 al bijna hebben behaald.
Platform Carbon Accounting Financials
Op wereldschaal heeft ASN Bank slechts beperkte invloed. Door samenwerking met andere organisaties kunnen we meer bereiken. Daarom wisselen we kennis uit met gespecialiseerde bureaus en universiteiten en werken we samen met andere financiële instellingen. Het belangrijkste samenwerkingsverband is het Platform Carbon Accounting Financials (PCAF). Tijdens de klimaatconferentie van Parijs in 2015 beloofden de eerste PCAF-deelnemers in de Dutch Carbon Pledge zich samen in te zetten voor het klimaat. Nieuwe deelnemers onderschrijven bij deelname deze belofte. Zij spreken af transparant te zijn over de CO2-impact van hun investeringen en hun doelstelling om die te verkleinen.
ASN Bank was initiatiefnemer van PCAF. Eind 2018 waren de volgende organisaties lid: de banken ABN AMRO, ASN Bank, Rabobank, Triodos Bank, Van Lanschot Kempen en de Volksbank, verzekeraar a.s.r., pensioenfondsen PMT en PME, vermogensbeheerders ACTIAM, Achmea Investment Management, MN, Robeco en ontwikkelingsbank FMO. Opgeteld hebben zij ruim een biljoen euro aan beheerd vermogen, de helft van het totale beheerde vermogen in Nederland.
Resultaten PCAF in 2018
De PCAF-leden hebben een uniforme, transparante en open source-methodiek ontwikkeld waarmee financiële instellingen CO2-doelen kunnen stellen en meten. In 2018 boekte PCAF flinke vooruitgang: het bracht een nieuw rapport uit waarin methodieken zijn beschreven om de CO2-impact van zakelijke leningen en indirecte investeringen te berekenen. Eerder had PCAF al methodieken ontwikkeld voor beursgenoteerde aandelen, projectfinancieringen, staatsobligaties, hypotheken, bedrijfsfinancieringen en onroerend goed. De PCAF-leden hebben de impact van hun vermogen onder beheer in 2018 berekend. Na verdere analyse van de data rapporteren zij hierover in hun jaarverslagen.
De komende twee jaar zetten de deelnemers aan PCAF de samenwerking voort om de methodiek verder aan te scherpen en internationaal uit te dragen. De voortgang en resultaten van PCAF zijn openbaar.
Amerikaanse bank neemt klimaataanpak over
De Amerikaanse Amalgamated Bank, de grootste vakbondsbank in de Verenigde Staten, besloot eind 2018 de klimaatbelasting van haar investeringen te gaan meten en verminderen. Daarbij werd de Amalgamated Bank geïnspireerd door PCAF. Zij heeft tevens het initiatief genomen om de PCAF-methodiek om te zetten in een methodiek die financiële instellingen in de VS kunnen toepassen. Hierin zijn inmiddels veertien banken uit de VS geïnteresseerd.
Plannen voor 2019
In 2019 zullen we onze aangescherpte klimaatdoelstelling – ASN Bank is in 2030 netto klimaatpositief – verder uitwerken voor de bankbalans en de ASN Beleggingsfondsen. Eind 2018 hebben we Navigant opdracht gegeven om te specificeren of er CO2-uitstoot door diverse investeringen wordt vastgelegd en zo ja, hoeveel. Het gaat om investeringen in bestaande fondsen waarbij CO2 wordt vastgelegd doordat er bijvoorbeeld bossen worden aangelegd of bomen in landbouwgebieden worden aangeplant. Met de uitkomsten van deze studie kunnen we een eerste inventarisatie maken van de klimaatpositiviteit van ASN Bank en de ASN Beleggingsfondsen.
De leden van het Platform Carbon Accounting Financials hebben de PCAF-methodiek ontwikkeld om hun klimaatimpact te berekenen. Wij gebruikten tot nu toe onze eigen methodiek, de carbon profit and loss methodology, die aan de basis van de PCAF-methodiek stond. PCAF heeft inmiddels een grote navolging gekregen in de Nederlandse financiële sector. Wij gaan dit steunen door de PCAF-methodiek voor onze berekeningen te gebruiken.
Wij gaan ons in 2019 ook committeren aan het stellen van een science based target van het Science Based Targets Initiative. Hierin worden de kaders van het Klimaatakkoord van Parijs vertaald in concrete doelstellingen voor beleggingen en investeringen per beleggingscategorie. Hiermee willen we twee zaken inzichtelijk maken: ten eerste hoe wij onze eigen beleggingen en investeringen in lijn kunnen brengen met dit akkoord, en ten tweede of we genoeg doen om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden.
Lobbyactiviteiten in 2018
De impact van ASN Bank op het klimaat is beperkt. We vergroten onze invloed op de noodzakelijke veranderingen door andere financiële instellingen – met een omvangrijker balans – te stimuleren ons voorbeeld te volgen. Ook zetten we onze invloed in om de urgentie van ‘het klimaat’ en de noodzaak om actie te nemen, op de maatschappelijke agenda te krijgen. Daarbij werken we zoveel mogelijk samen met medestanders, zoals collega-banken en ngo’s.
Overheid en DNB
Op 31 mei heeft een afvaardiging van PCAF in de Tweede Kamer een technische briefing gegeven aan de leden van de vaste Kamercommissie Economische Zaken en Klimaat (EZK). De briefing ging over de methodiek die PCAF ontwikkeld heeft. ASN Bank gaf, mede namens de Volksbank, een inhoudelijke toelichting op de praktijk van het werken met de methodiek. De PCAF-leden hebben het rapport over hun vorderingen eind 2018 overhandigd aan leden van de vaste Kamercommissie voor EZK. Zij overhandigden het ook aan Europarlementariër Bas Eickhout en, tijdens de klimaattop in Katowice (Polen), aan de Nederlandse klimaatgezant, Marcel Beukeboom.
Wij drongen er, samen met Triodos Bank, bij de overheid op aan dat het Klimaatakkoord van Parijs wordt vastgelegd in wetgeving. De Nederlandsche Bank (DNB) heeft PCAF gevraagd mee te doen aan het Network for Greening the Financial System (NGFS).
Springtij
Elk jaar vindt in september op Terschelling het Springtij Festival plaats. Rond achthonderd mensen met een visie op duurzaamheid uit het bedrijfsleven, de overheid en de wetenschap komen dan bij elkaar. Zij bespreken de laatste inzichten en initiatieven op het gebied van klimaat, grondstoffen, landbouw, natuur en economie. Wij waren verantwoordelijk voor het programma rond het thema Finance en Klimaat. Ook verzorgden we de goedbezochte workshop Uit de lucht, in de grond over de cruciale rol van die het wegnemen van CO2 uit de atmosfeer heeft om verdere opwarming van de aarde tegen te gaan. Aan de hand van de klimaatpositieve bedrijfsvoering van ASN Bank lieten we zien wat de mogelijkheden zijn om CO2 te compenseren.
Spitsbergen Ambitie
In april reisde directievoorzitter Arie Koornneef namens ASN Bank en de Volksbank naar Spitsbergen met expeditieleider Bernice Notenboom. Dit reisdoel was gekozen om de urgentie van de klimaatdoelen duidelijk te maken voor de deelnemers: vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties, financiële instellingen en energieleveranciers. Doel van de reis was om afspraken te maken over de invulling van de Nederlandse klimaatdoelen voor 2030. De focus lag op twee onderwerpen: verduurzaming van de bebouwde omgeving, en het meten en extern rapporteren van de klimaatimpact van financieringen en beleggingen door financiële instellingen.
ASN Bank was daarin een stuwende kracht. Koornneef: ‘Het waren indrukwekkende en op momenten ook confronterende dagen. We hebben kunnen genieten van de omgeving, maar daarnaast ook heel hard gewerkt om met een goed resultaat van boord te stappen.’ Het resultaat was de Spitsbergen Ambitie. Daarin spreken vijftien financiële instellingen af dat zij de klimaatimpact van al hun financieringen en beleggingen gaan meten en er extern over gaan rapporteren. Namens deze instellingen overhandigde Koornneef de Spitsbergen Ambitie op 26 juni aan de voorzitter van het Klimaatberaad, Ed Nijpels.
Samenwerking met Urgenda
We werken nauw samen met maatschappelijke partners die onze visie delen. Op het gebied van klimaat is dat Urgenda. Met het project Bedrijven Klimaatneutraal wil Urgenda Nederland sneller duurzaam maken, samen met bedrijven, overheden, maatschappelijke organisaties en particulieren. ASN Bank wil dat zo veel mogelijk bedrijven in het ASN Beleggingsuniversum in 2030 klimaatneutraal zijn. Die twee doelen gaan goed samen. Urgenda praat al met bedrijven in het kader van zijn Actieplan 2030. Daaraan voegde het bedrijven uit het ASN Beleggingsuniversum toe. Urgenda heeft in 2018 een nulmeting gedaan bij Unilever, Akzo, Philips, Rockwool, Vestas, Tesla, Stagecoach, ASML, KPN, Randstad, Philips Lighting en Wessanen. Urgenda bespreekt met deze bedrijven hoe zij stapsgewijs klimaatneutraal kunnen worden. Onderdeel van het project is ook om in de politiek voor elkaar te krijgen dat CO2-besparing wordt beloond en uitstoot belast.
Lees verder over onze andere partners
