Een grotere variëteit aan gewassen op weilanden is goed voor de bodem en voor de biodiversiteit. Het trekt insecten en vogels aan, maakt het land beter bestand tegen hoosbuien en droogtes, en levert de boeren een besparing van kunstmest op. Bovendien blijven grazende koeien gezond en zijn er minder bestrijdingsmiddelen nodig. Enige kanttekening: het kruidenrijke graszaad dat hiervoor nodig is kost twee keer zoveel als het ‘standaard’ monotone Engelse raaigras.
Twee vliegen in een klap
‘Met dit project bieden we een oplossing voor de maatschappij om de stikstof- en CO2-uitstoot te verminderen en de biodiversiteit te verhogen’, vertelt Hanneke van Ormondt van Urgenda. ‘Het is een concrete manier om boeren en de natuur te helpen.’
Met een eigen voorschot en ondersteuning van ASN Bank ging de crowdfundingcampagne van Urgenda in 2020 van start. En al snel meldden ook enkele bedrijven, vele burgers en de overheid zich. Hanneke: ‘Voorlopig hebben we de overheid en giften nog nodig om boeren over de streep te trekken. Op den duur zou het zonder subsidie moeten kunnen. Dan merken boeren dat zij de hogere kosten van het zaad dik terugverdienen met lagere of geen kosten voor kunstmest.’
Het experiment in cijfers
De cijfers spreken voor zich: een hectare kruidenrijk grasland stoot jaarlijks 1000 kilo minder CO2 uit terwijl de boer 500 kilo minder kunstmest nodig heeft. Dat laatste levert de boer per hectare een besparing van 100 euro op.
Waarom is er minder kunstmest nodig? Aan het speciale graszaad zijn veel klavers toegevoegd, die stikstof binden. De deelnemende boeren hebben met eigen ogen gezien dat ze met minder kunstmest dezelfde productie kunnen draaien. Zo ook veehouder Jaco de Jong (in Trouw): ‘Het is onvoorstelbaar hoe dat [gras] groeit, zonder kunstmest. Wij waren gewend om altijd kunstmest te strooien. Ik heb nooit geleerd dat het ook zonder kan.’
Geen kunstmest en toch meer gras
Voor het experiment zag zijn land er anders uit. De veehouder worstelde met zijn grond. Goedbedoelde adviezen om meer kunstmest te strooien of een droge bodem te ploegen hielpen niet. Toen hij begon met het kruidenrijke graszaad, waarmee hij 14 hectare van zijn grond heeft bezaaid, zag hij dat het ook anders kon. Jaco: ‘Ik bespaar geld door geen kunstmest te kopen voor dit stuk grond, én ik heb meer gras.’
Meer boeren enthousiast
Met Jaco zijn veel meer boeren enthousiast. Het initiële plan van Urgenda was om 1001 boerenhectare te bezaaien, maar inmiddels groeit er al op 2600 hectare weiland kruidenrijk gras. Driekwart van de deelnemers aan het project is om en wil méér percelen inzaaien. Maar voorlopig nog wel met de geldende kortingsactie van Urgenda. En een enkele boer besloot zelfs om zijn bedrijfsvoering helemaal natuurinclusief te maken. Kortom, goed nieuws voor de Nederlandse biodiversiteit.
Meedoen?
Wil je ervoor zorgen dat het kruidenrijke graszaad nog meer boeren bereikt? Dat kan! Je kunt het project nog steeds steunen met een donatie.
