Een burgerinitiatief om ervoor te zorgen dat mensen in de kledingindustrie een leefbaar loon verdienen, dat verwacht je niet direct een bank. Toch past deze actie goed bij ASN Bank. Al 60 jaar is het onze missie om de duurzaamheid van de samenleving te bevorderen en bij te dragen aan een wereld waar mensen veilig en gezond kunnen leven. Óók de makers van onze kleding.
‘Wij zetten ons in voor een duurzamere samenleving. Dat gaat niet alleen over klimaat en biodiversiteit, maar ook over de sociale kant: mensenrechten’, vertelt Kirsten Kossen, mensenrechtenexpert bij ASN Bank. ‘Een aantal jaar geleden hebben we een uitgebreide analyse gedaan naar de grootste risico’s op mensenrechtenschendingen door onze investeringen. Daar kwam uit dat we de meeste impact kunnen maken voor de makers van onze kleding, door te focussen op leefbaar loon in deze sector.’
Mensenrechten: één van onze pijlers
Naast klimaat en biodiversiteit is mensenrechten één van de pijlers van ASN Bank. We nemen onze verantwoordelijkheid op dit gebied heel breed. In bedrijfsanalyses onderzoeken we altijd goed hoe de arbeidsomstandigheden zijn voor werknemers, of er vrijheid van vereniging is in bijvoorbeeld vakbonden, en hoe een bedrijf voorkomt dat er sprake is van kinderarbeid.
Daarnaast hebben we een langetermijndoel gesteld gericht op een specifiek mensenrecht: een leefbaar loon, vooral voor arbeiders in de kledingindustrie. In 2030 moet de kledingsector alle benodigde processen hebben geïmplementeerd om een leefbaar loon voor werknemers in zijn keten mogelijk te maken. Dat is ons onze manier van invulling geven aan een deel van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de VN die in 2015 zijn aangenomen.
Waarom een leefbaar loon nodig is
We vinden dat iedereen recht heeft op onderwijs, voedsel en een woning. Helaas is dat voor arbeiders in de kledingindustrie nog lang niet altijd het geval. In veel landen waar fabriekswerkers onze kleding in elkaar zetten is het minimumloon bij lange na niet genoeg om van te leven. Deze mensen worden vaak uitgebuit; ze maken lange werkdagen onder slechte omstandigheden.
Dan hebben we het over tientallen miljoenen mensen wereldwijd. Een leefbaar loon zorgt ervoor dat zij wél kunnen voorzien in hun basisbehoeften: ze hebben een dak boven het hoofd, kunnen hun gezin voeden en kunnen de kinderen naar school sturen. Zo neemt ook de kans op kinderarbeid af.
Hoe wij als bank kledingmerken bewegen
Als bank kunnen we meer invloed uitoefenen op een leefbaar loon voor kledingarbeiders dan je misschien denkt. Dat doen we met ons geld. Door zorgvuldig onderzoek te doen naar de bedrijven die goedgekeurd kunnen worden voor de ASN beleggingsfondsen, deze bedrijven kritisch te bevragen in geval van misstanden, samen te werken met andere investeerders en partners en dus zelfs door een burgerinitiatief te starten. We leggen je stuk voor stuk uit hoe we te werk gaan.
Duurzaamheidsonderzoek naar bedrijven
De kledingbedrijven die zijn goedgekeurd voor de ASN beleggingsfondsen, dus de bedrijven waarin wij investeren, voldoen aan het ASN duurzaamheidsbeleid. We onderzoeken onder andere of zij het mogelijk maken voor werknemers om zich te verenigen, in een vakbond bijvoorbeeld, of ze in landen actief zijn waar hoge risico’s zijn op slechte arbeidsomstandigheden, en wat ze daar dan aan doen. Daarnaast we zetten onze invloed in om te zorgen dat ze een leefbaar loon voor werknemers in hun keten mogelijk maken.
We volgen de voortgang die ze daarop maken door jaarlijkse onderzoeken en gesprekken, en publiceren daar een rapport over dat door accountant Mazars gecontroleerd en goedgekeurd moet worden. Op dit moment zijn de volgende vijftien bedrijven onderdeel van het beleggingsuniversum: Adidas, Asics, Asos, Coats, Esprit, Gildan Activewear, Hanesbrands, H&M, Inditex, Kontoor, Lojas Renner, Marks & Spencer, Next, Puma en V&F Corps.
Krachten bundelen met andere investeerders
Als investeerderscoalitie met inmiddels meer dan € 6,5 biljoen aan activa onder beheer en advies, gebruiken we onze invloed om de bedrijven waarin we gezamenlijk beleggen aan te moedigen om leefbare lonen mogelijk te maken in hun wereldwijde toeleveringsketens. We willen zoveel mogelijk banken en (pensioen)verzekeraars bij het platform verzamelen, zodat we samen een nóg grotere impact kunnen maken door meer metingen uit te voeren en meer textielbedrijven te benaderen.
Samenwerken met gelijkgestemde partners
Naast de financiële instellingen waarmee we in het PLFW zitten, werken we ook samen met gelijkgestemde partners die zich voor mensenrechten in de kledingindustrie inzetten. Zoals de Fair Wear Foundation en Fashion Revolution.
Foto: Fashion Revolution Berlin
‘Zonder de samenwerking met NGO’s en andere experts was het niet gelukt om een Europees initiatief te lanceren’, vertelt Kirsten. ‘Wij zijn een Nederlandse bank, en hebben geen groot Europees netwerk of specifieke kennis van wetsvoorstellen. Anderen hebben dat wel. De Fair Wear Foundation helpt ons bijvoorbeeld om onze invloed te vergroten door hun kennis op deze gebieden met ons te delen.’
Burgerinitiatief voor een leefbaar loon
De merken waar wij invloed op kunnen uitoefenen door het PLFW of onze investeringen, zijn maar een fractie van alle modemerken wereldwijd. Kledingfabrieken werken vaak voor tientallen verschillende merken. ‘Het werkt natuurlijk niet als ze van één merk een leefbaar loon ontvangen, maar van de ander niet’, stelt Kirsten. ‘Dan komt er alsnog niet voldoende binnen. En dus is schaalgrootte nodig.’
Daarom is ASN Bank in de zomer van 2022 een burgerinitiatief gestart om die Europese wetgeving voor elkaar te krijgen. Wetgeving die álle bedrijven die kleding verkopen in Europa verplicht om een leefbaar loon te betalen aan de mensen die onze kleding maken. We moeten 1 miljoen handtekeningen verzamelen om ervoor te zorgen dat de Europese Commissie het voorstel in behadeling neemt.
ASN Bank trekt zich het lot van kledingarbeiders aan
Al sinds onze oprichting maken we ons sterk voor mensenrechten. Onze eekhoorn heeft niet voor niets een rode kleur. We trekken ons het lot van kledingarbeiders aan, omdat we vinden dat iedereen recht heeft op een leefbaar loon. Past dat niet bij een bank? Wij vinden van wel. Met onze investeringen oefenen we invloed uit. En als je de middelen hebt om invloed uit te oefenen, dan heb je de morele plicht om dat te doen.
