In juli 2022 startte onze race naar 1 miljoen handtekeningen voor Europese wetgeving op het gebied van leefbaar loon. Samen met een kleurrijk ensemble van maatschappelijke organisaties en experts die zich - net als wij - inzetten voor betere werkomstandigheden in de kledingindustrie.
‘Jullie zijn toch een bank?’
Waarom maakt een bank zich hier druk om, kun je je afvragen. Een leefbaar loon in de kledingindustrie is een van de thema’s waar we ons als duurzame bank voor inzetten. Al sinds 2016. Bedenk je dat ASN Bank ooit door een vakbond werd opgericht (een organisatie die zich inzet voor goede arbeidsvoorwaarden van werknemers) dan is onze rol een stuk logischer.
Op 18 juli 2023 eindigden we op 240.207 handtekeningen. Een indrukwekkend aantal maar – zo eerlijk moeten we zijn - helaas niet genoeg. Daardoor is de Europese Commissie niet verplicht ons wetsvoorstel op de agenda te zetten. Hoe kijken we zelf terug op dit jaar?
EBI slaagt vaker niet dan wel
We wisten vooraf dat het een uitdaging was. Van de ruim 200 burgerinitiatieven die sinds 2012 zijn gestart, kwamen er maar 8 voorbij de 1-miljoengrens. Daarom pakten we de voorbereiding serieus aan. We:
- Verzamelden 15 burgers uit 10 Europese landen (Kirsten Kossen, onze mensenrechtenexpert, was een van die burgers).
- Formeerden een stuurcomité met nog eens 9 specialisten.
- Schreven samen met juridische experts een wetsvoorstel.
- Lanceerden samen met Fashion Revolution een gelijknamige Engelstalige website: Good clothes, Fair pay.
- Voerden met partners een Europese communicatiecampagne voor het verzamelen van de benodigde handtekeningen.
De kans is groot dat je onze boodschap voorbij hebt zien komen op sociale media als Instagram, Facebook en Linkedin. Of in een nieuwsbrief van ASN Bank. We zijn niet rechtstreeks op de agenda van de Europese Commissie terechtgekomen. Maar wel op het netvlies van diverse Nederlandse - en Europese politici. En ook de kledingindustrie is het niet ontgaan dat veel mensen (ook hun klanten dus) het tijd vinden voor een humanere beloning van textielwerkers.
Handtekeningkampioen
Waarom hebben we ons doel niet gehaald? Die vraag is zo kort na het sluiten van de ‘stembus’ moeilijk te beantwoorden. In het ene land bleken mensen meer moeite te hebben met het achterlaten van hun persoonsgegevens dan in andere landen. En in sommige landen bleken de partners beter in staat een betrokken publiek te bereiken dan in andere landen.
Hoe nu verder?
Sinds 2016 spannen we ons in voor een leefbaar loon in de textielindustrie. En daar gaan we mee door. Dit doen we door, samen met het mede door ons opgerichte Platform Living Wages Financials, gesprekken te voeren met de 15 kledingbedrijven waar onder andere de ASN Beleggingsfondsen deels in beleggen. Verder blijven we ons inzetten voor wetgeving voor leefbaar loon zowel in eigen land als in Europa. In Europa en Nederland is wetgeving om ketens te verduurzamen steeds vaker onderwerp van gesprek. De bijna kwart miljoen handtekeningen zijn daarbij een forse steun.
Een jaar lang actie voeren
Kirsten Kossen kijkt trots en hoopvol terug op een jaar lang actie voeren. Ook omdat de campagne samenviel met gesprekken over Europese wetgeving voor Internationaal maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO). Deze wetgeving verplicht bedrijven om mogelijke misstanden op het vlak van milieu en mensenrechten in hun ketens op te sporen én aan te pakken.
Daarnaast blijven we kritisch kijken naar andere uitwassen van de kledingindustrie, zoals het dumpen van oude kledingvoorraden en het fastfashionverdienmodel.
Kirsten Kossen
Transities vragen geduld
We weten dat transities tijd kosten. Van het gas af met onze huizen? Er is nog geen gemeente die zo ver is. Auto’s met een stekker? Er rijden nog zo’n 95% op fossiele brandstof. De kledingindustrie is bij uitstek een bedrijfstak waar globalisering de norm is. Modeconcerns namen in de jaren ’80 en ‘90 afscheid van eigen fabrieken en zijn sindsdien steevast op zoek naar de fabriek met de laagste prijzen (lees: de laagste lonen). Want: hoe lager de inkoopprijs, hoe hoger de winst, hoe blijer de aandeelhouder.
Om die strategie te ontmantelen en de uitbuiting te stoppen is tijd nodig en strengere wetgeving. Als je getekend hebt hebben we dankzij jouw handtekening een stap in de goede richting gezet. De komende jaren zullen we niet stoppen om de weeffouten in de kledingindustrie te blijven aankaarten. Want wees eerlijk: een kledingstuk gemaakt door een maker die een leefbaar loon kreeg zit toch een stuk beter?
