Samen met andere maatschappelijk organisaties en experts lanceerde ASN Bank het Europees burgerinitiatief ‘Good Clothes, Fair Pay’. Het initiatief pleit voor Europese wetgeving op het gebied van leefbaar loon. Alle bedrijven die in Europa kleding verkopen moeten worden verplicht om ervoor te zorgen dat een leefbaar loon aan kledingmakers kan worden betaald. Britt Enthoven, communicatieadviseur bij ASN Bank, is vanaf het begin bij de opzet betrokken. En ook mensenrechtenadviseur Kirsten Kossen houdt zich dagelijks met het initiatief bezig. Samen werken ze er hard aan om te zorgen dat het initiatief een succes wordt.
Weten jullie nog wanneer het allereerste zaadje voor dit initiatief is geplant?
Britt: Ja, dat weet ik nog precies. Dat was in ons kantoor, een aantal jaar geleden. We zaten met een aantal collega’s en ons reclamebureau om de tafel omdat we een mensenrechtenactivatie wilden opzetten. Iets wat voor impact zorgt en waarmee we onze klanten een stem konden geven. We begonnen op het niveau van het verduurzamen van je kledingkast, maar dat vonden we qua impact al snel niet goed genoeg. Toen werd de vraag gesteld: ‘Wat zou er écht nodig zijn om ervoor te zorgen dat kledingbedrijven een leefbaar loon gaan betalen?’. ‘Wetgeving!’, riep onze toenmalige mensenrechtenadviseur, ‘Als er wetten zijn dan móeten ze.’ En dus zijn we gaan uitzoeken hoe dat werkt. We besloten te gaan voor wetgeving op Europees niveau. Nederlandse wetgeving is qua proces makkelijker, maar qua impact vonden we dat niet voldoende.
Hoe zijn jullie dit verder gaan uitrollen?
Britt: We zijn eerst maar eens begonnen met Googelen. Hoe werkt een burgerinitiatief? Welke stappen moet je zetten? We zijn echt zelf gaan puzzelen. En op het moment dat dat concreter werd, realiseerden we ons dat we zelf nooit een Europese campagne konden gaan voeren. We kwamen tot de conclusie dat we te weinig weten van wetgeving en te weinig van wat een leefbaar loon écht inhoudt. Dus zijn met een consultant gaan werken en met haar hebben we vervolgstappen gezet. We haakten de Fair Wear Foundation en Fashion Revolution aan om die specifieke kennis en het Europese netwerk wél in huis te hebben. En hoe meer inhoudelijke partners werden aangehaakt, hoe hoger onze ambitie werd. Ik had in het begin echt niet bedacht dat we een heel wetsvoorstel gingen schrijven.
Britt Enthoven, senior communicatieadviseur bij ASN
Kirsten Kossen, mensenrechtenexpert bij ASN Bank
Het burgerinitiatief is afgelopen juli van start gegaan, waar staan jullie nu precies?
Kirsten: Volgens mij staan we op bijna 80.000 handtekeningen. Dat is nog lang niet genoeg, maar het is wel fijn dat we de drempelwaarde van 20.000 Nederlandse handtekeningen gehaald hebben. Al hebben we nog veel meer handtekeningen nodig. Uit Nederland, maar juist ook uit de grotere Europese landen als Duitsland, Frankrijk en Spanje. Gelukkig zit er nog veel aan activiteiten in de pijplijn bij al onze campagnepartners. Ieder land heeft een eigen campagneteam dat gerichte acties uitvoert. Ook kijken we of we meer maatschappelijke banken in Europa kunnen aanhaken.
Hoe zijn jullie in jullie dagelijks werk met het burgerinitiatief bezig?
Kirsten: Sowieso begint mijn dag altijd met even checken hoeveel handtekeningen we hebben. En ’s avonds voordat ik ga slapen werp ik er ook nog even een blik op, gewoon zodat ik weet wat er die dag is gebeurd. Verder zijn mijn dagen gevuld met artikelen over het initiatief, bijeenkomsten om aandacht voor het initiatief te vragen en de nodige overleggen met onze partners om de voortgang te bespreken en ideeën uit te wisselen.
Britt: Het dashboard waarin ik het aantal handtekeningen kan zien, staat in mijn favorieten. Verder ben ik vooral druk aan het schakelen met collega’s die content maken, zodat we in ieder geval via alle ASN-kanalen veel aandacht schenken aan het initiatief. En ik werk samen met een PR-bureau om te zorgen dat we aan het eind van het jaar echt een piek aan aandacht creëren. Ook hebben we een samenwerking met De Speld, waar ze met humor de kern van het probleem goed blootleggen. En ik benader influencers. Het is heel praktisch campagne voeren eigenlijk.
Wat is jullie persoonlijke drijfveer om aan het burgerinitiatief te werken?
Kirsten: Ik geloof er heel erg in dat wetgeving nodig is, en dat een leefbaar loon voor kledingarbeiders zonder die wetgeving niet gaat gebeuren. Dat horen we ook van bedrijven om ons heen: het lukt ze niet om in hun eentje een leefbaar loon af te dwingen. Als we iedereen verplichten, móeten ze wel. Daarnaast zou het mij persoonlijk ook goed uitkomen. Hoe fijn is het als je niet bij elk kledingstuk hoeft na te gaan of de maker er een leefbaar loon voor heeft ontvangen?
Britt: Wat ik heel mooi vind is dat we het over iets persoonlijks als kleding hebben, terwijl het tegelijkertijd een wereldwijd probleem is. We zijn met iets bezig waarmee we écht impact kunnen maken, iets dat extreem relevant is voor miljoenen mensen die onder slechte omstandigheden in deze industrie werken. Dat is voor mij de ultieme motivatie. En ik vind het mooi dat het bredere maatschappelijke verontwaardiging oplevert. We maken er steeds meer mensen van bewust dat het niet zo’n ver-van-hun-bed-show is als ze misschien denken.
Waar zijn jullie trots op?
Britt: Dat we gewoon een wetsvoorstel hebben ingediend! Dat vind echt bizar als relatief kleine Nederlandse bank. We hebben het wel over 1 miljoen Europese handtekeningen. Ik bedoel, wat weten wij nou van Europese wetten? Uiteindelijk dus meer dan we dachten, dankzij de kennis van collega’s en het netwerk om ons heen. Dat we het voor elkaar hebben gekregen zo’n beweging op te zetten, vind ik heel cool. Er is een risico dat je faalt, maar toch heeft de directie ons een go gegeven. Heel stoer dat ze dit aangedurfd hebben.
Kirsten: En daarnaast ben ik trots op de grote groep experts, organisaties en burgers om ons heen. Het initiatief is groot en wordt door ontzettend veel mensen gedragen. Mensen die verstand van zaken hebben, echte experts. Er zijn zoveel mensen die hierin geloven!
Wat kunnen vrienden van ASN Bank betekenen voor het initiatief?
Britt: Ons helpen om het initiatief verder te verspreiden. We hebben gezien dat mailings het allerbeste werken, die zorgen voor de meeste handtekeningen. Dat is ook iets wat we van andere burgerinitiatieven hebben geleerd. Dus heb je als organisatie of persoon een grote achterban die over het initiatief kan worden gemaild? Dan is dat ontzettend waardevol.
Kirsten: Het verspreiden van het initiatief kan bijvoorbeeld ook via influencers. Als je heel goede banden hebt met een influencer met heel veel volgers, dan helpt ons dat ook enorm. Laat het ons dan weten!
Britt: En ook als je een internationaal netwerk hebt kun je ons helpen. Op dit moment zijn we in Nederland het krachtigst, wat logisch is gezien de roots. Maar er zijn nog zoveel meer, en vooral grotere, landen in Europa. Als we het initiatief kunnen delen met internationale netwerken, zou dat top zijn. We hebben nog steeds een wereld te winnen!
