Het is geen verrassing dat de energietransitie in Flevoland een grote vlucht neemt. Ondernemerschap zit de Flevolanders in hun DNA. Hun voorouders realiseerden de grootste inpoldering ter wereld. De huidige generatie heeft Windplan Groen ontwikkeld: het grootste windproject op land in Nederland. Windplan Groen bestaat uit elf windparken en 86 molens. ASN Bank financierde in 2022 drie van deze elf windparken. In het najaar van 2025 wordt daar, ook met geld van ASN Bank en haar klanten, de innovatieve FlevoBESS-batterij aan toegevoegd. Deze kan een deel van de opgewekte windenergie opslaan, zodat er niets verloren gaat.
Een groot project op eigen bodem
Emiel van Zwet, bij ASN Bank verantwoordelijk voor deze financiering, vertelt: “Wij financierden Windpark Vires Venti en XY Wind volledig, en Windpark Kubbeweg 2 samen met Rabobank.”
“Ons doel is om de energietransitie te versnellen. De omvang van Windplan Groen was daarom voor ons de belangrijkste reden om mee te doen. Zo’n groot project op eigen bodem komt niet vaak voor en met deze financiering konden we het geld van onze klanten direct investeren in de verduurzaming van Nederland. Ook vonden we het coöperatieve en sociale karakter mooi, maar wat het voor mij persoonlijk echt bijzonder maakte, was het proces.”
“Het contract voor windpark Vires Venti tekenden we bijvoorbeeld aan de keukentafel van een van de initiatiefnemers Jan en Jacobien Remijn. Alle afspraken stonden op tien A4’tjes. Om het te vieren aten we er een taartje bij. Een jaar later hadden we weer wat te vieren: de molens waren in gebruik genomen. Dat vond ik tekenend voor het hele financieringsproces: praktisch, goed voorbereid, voortvarend en toch ook persoonlijk.”
Polder- en windmolenpioniers
Jan Remijn, boer en een van de initiatiefnemers van Windpark Vires Venti in Biddinghuizen, beaamt dat de initiatiefnemers voortvarend zijn: “Mijn ouders behoorden tot de eerste boeren die zich in de polder vestigden. Mijn vader was akkerbouwer in Biddinghuizen en werkte mee aan de ontginning van de polder. Hij was een echte polderpionier. Ik ben hier geboren en getogen en heb het bedrijf van mijn vader overgenomen. Dat ondernemerschap zit in ons bloed. Met de windmolens pionieren we opnieuw. Bij de drooglegging moesten ze het samen doen, en bij de energietransitie is dat niet anders.”
Afbeelding: Jan Remijn
“Windpark Vires Venti bestaat uit vijf molens en iedereen uit onze buurt kon erin participeren. Uiteindelijk deden 27 huishoudens mee. Vanaf het begin vonden we het belangrijk dat de sfeer goed bleef en dat is gelukt. Sinds de zomer van 2023 draaien de molens en het is nog steeds gezellig. Natuurlijk is er weleens discussie, dat hoort erbij als je bouwt. Maar we zijn praktisch ingesteld en kunnen zakelijk en privé goed gescheiden houden.”
Onafhankelijk onderzoek
Dat beeld herkent ook Henk Noome, boer en initiatiefnemer van Windpark XY Wind: “Toen we hoorden dat we hier een windmolenpark konden ontwikkelen, hebben we meteen de hele buurt uitgenodigd. We wilden niemand buitensluiten. Bij zulke grote projecten die de hele gemeenschap raken, moet je vanaf het begin samenwerken. Alleen dan slaagt het. Het ging niet alleen om de energietransitie en het financiële aspect, maar ook om de locatie van de zes grote en drie kleinere molens. Om daar geen discussie over te krijgen, hebben we onafhankelijk onderzoek laten uitvoeren naar de beste plek. Van de 44 huishoudens in onze gemeenschap doen er 34 mee. De omwonenden die niet participeren, krijgen een overlastvergoeding. Zo zorgen we ervoor dat het contact met iedereen goed blijft.”
Ook de samenwerking met ASN Bank verliep soepel. Henk: “We kozen voor ASN Bank vanwege hun duurzame missie, maar ook omdat het een toegankelijke bank is met heldere communicatie. Ze stonden direct open voor ons verhaal. Dat is bij een gemeenschapsproject als dit ook erg belangrijk.”
Afbeelding: Henk Noome
Energieopbrengst schommelt
Jan: “Vooraf hebben we windprognoses van de afgelopen tien jaar gebruikt om onze opbrengst te berekenen. Die bieden natuurlijk geen garanties. Afgelopen winter was er weinig wind. De natuur is grillig en laat zich niet beheersen. Als boer ben je dat gewend. Het ene jaar is anders dan het andere en dat geldt voor wind net zo goed als voor akkerbouw. Daar worden we niet zenuwachtig van. We zijn ondernemers, en ondernemen betekent risico’s nemen. Investeren in windmolens is een langetermijnkeuze. Als je daar slecht van slaapt, moet je het niet doen.”
Emiel: “Opbrengsten van duurzame energie schommelen altijd, dat weten we ook bij ASN Bank. Maar wij zijn tevreden met de financiering en volgen met interesse hoe het gaat met Windplan Groen. We ontvangen we de rente en aflossing op tijd. Dat is voor een bank een goed teken.”
De noodzaak van energieopslag
Om de windenergie nog beter te benutten, is er nu een oplossing: een grote batterij, gekoppeld aan het eigen onderstation van Windplan Groen dat alle aangesloten windparken met elkaar verbindt. De batterij slaat overschotten aan windenergie op en levert die op piekmomenten terug. De bouw start in maart 2025.
Henk: “Alle windparken, aangesloten op het onderstation van Windplan Groen, konden hun interesse in grootschalige energieopslag kenbaar maken. Uiteindelijk besloten Windpark Flevo Ventum, Ansjovis Stroom en XY Wind gezamenlijk te investeren in een batterij. Daar is FlevoBESS, een aparte entiteit, voor opgericht. Vervolgens vroegen we ook voor dit project financiering aan bij ASN Bank.” Omdat Windpark Vires Venti ook aandeelhouder is van Windpark XY Wind, kon de achterban van Vires Venti ook deelnemen in FlevoBESS.
Het overvolle stroomnet ontlasten
Emiel: “Ik ben erg enthousiast over de komst van deze batterij. Investeren in batterijen brengt meer risico met zich mee dan in een windpark, maar we hebben toch een financiering verstrekt voor de FlevoBESS-batterij. Deze batterij helpt het elektriciteitsnet in balans te houden en kan vraag en aanbod in een fractie van een seconde op elkaar afstemmen. Meer van dit soort projecten kunnen het overvolle stroomnet ontlasten.”
Henk: “Op het moment dat we de vergunningsaanvraag binnenkregen, waren we de grootste in Nederland. Daar waren we heel trots op, want dat hebben we als stelletje boeren toch maar mooi geregeld.” Ruim 250 families uit het buitengebied van de gemeente Dronten, die ook in één van de drie windparken deelnemen, participeren in FlevoBESS.
Windplan Groen laat de gemeenschap meeprofiteren
Henk: “Het is mooi dat wij met de windmolens en de batterij kunnen ondernemen en de energietransitie kunnen versnellen, maar we wilden ook dat alle inwoners van Dronten en Lelystad direct konden meeprofiteren. Daarom hebben we bij de start van Windplan Groen twee stichtingen opgericht: Stichting Windfondsen Dronten en Stichting Windplan Groen Fonds.”
Stichting Windfondsen Dronten ondersteunt lokale initiatieven in de gemeenten. Hoe meer overlast een gemeenschap ervaart, hoe meer geld die ontvangt. Henk: “Buurtbewoners kunnen een plan indienen voor een project in de buurt. Dat hoeft niet per se met energie te maken te hebben, het draait ook om het vergroten van de leefbaarheid en leefomgeving. Zo heeft bijvoorbeeld een lokaal kunstenaarscollectief een winkelpand gekocht om exposities te organiseren en de gemeenschap laagdrempelig kennis te laten maken met kunst. Geld dat niet wordt uitgegeven, blijft in de pot.”
Stichting Windplan Groen Fonds helpt mensen in financiële nood in Dronten en Lelystad. Henk: “Het geld gaat naar twee burgerinitiatieven in het sociale domein. Beide organisaties vormen eigenlijk een vangnet onder het vangnet van de sociale zekerheid en zijn er voor mensen die de juiste loketten niet weten te vinden om hulp aan te vragen, of waarvoor de bestaande regelingen ontoereikend of soms te complex zijn. Zij weten wie echt hulp nodig heeft. Mensen in nood kunnen bij hen terecht voor advies, maar ook voor praktische hulp en spullen. Ze verstrekken o.a. voedselkaarten voor de supermarkt, stellen fietsen beschikbaar, steunen speelgoedbanken en helpen jonge ouders met spullen voor hun baby of kind. Henk: “Wij bemoeien ons niet met het beleid van beide stichtingen of met wie wat krijgt. Het enige dat we belangrijk vinden, is dat als de wind waait, de winst voor iedereen is.”
Emiel: “Die winst is er ook letterlijk voor iedereen in Nederland, niet alleen voor de mensen in de Flevopolder. Dankzij Windplan Groen wekken we in Nederland weer meer duurzame energie op en zijn we daardoor minder afhankelijk van fossiele brandstoffen uit andere landen. Dat is precies waar we als ASN Bank aan bij willen dragen.”
