Een op de 35 Nederlanders heeft er last van: slaapapneu. Heb je last van apneu (Latijns: geen adem) dan wordt je slaap verstoord door een tijdelijk afgesloten luchtpijp. Deze adempauze kan 10 seconden tot wel een minuut aanhouden en meerdere keren per uur voorkomen. Het Amerikaanse Respironics, dat in 2007 door Philips werd overgenomen, is een van de aanbieders van een apparaat dat slaapapneu ’s nachts moet tegengaan.
Slapeloze nachten van Philips Dreamstation
Het is precies dit bedrijfsonderdeel dat slapeloze nachten bij bestuurders veroorzaakte. Wat was er precies aan de hand? Sinds 2008 verkocht het Amerikaanse Philips Respironics een apneu-apparaat aan consumenten. Een handzaam apparaat dat op een nachtkastje kan worden gezet en door een slang een gezichtsmasker van lucht voorziet. Door de druk in het systeem blijven de luchtwegen vrij en kan de apneu-patiënt van een goede nachtrust genieten.
Philips verkoopt verschillende typen slaapapneu-apparaten onder de naam Philips Dreamstation. | Foto: Philips
Probleem met geluidswerend schuim
Volgens een rapport van de Amerikaanse Food & Drug Administration (FDA) ontving Philips al in 2015 de eerste signalen dat het apparaat na verloop van tijd kleine schuimdeeltjes afgaf. En dat deze deeltjes mogelijk tot gezondheidsklachten zouden leiden. Philips kwam toen niet in actie. Ook niet nadat de leverancier van het geluidswerende schuim had aangegeven dat er een veiliger alternatief was voor het gebruikte schuim.
Helaas waren de protocollen voor kwaliteitscontrole en risicoanalyse bij de Amerikaanse dochter niet op orde. Evenmin was er beleid om op een juiste manier om te gaan met klachten van gebruikers. Sinds de introductie van de apparaten heeft Philips tienduizenden klachten ontvangen. Ze kwamen van slaapapneu-patiënten, artsen en advocaten.
In juni 2021 besloot Philips om alle apparaten terug te roepen. Miljoenen apparaten werden teruggestuurd. Met de belofte van Philips dat het geluidswerende schuim vervangen ging worden.
ASN Impact Investors stopt met Philips
Onze duurzaamheidsonderzoekers vroegen Philips in 2022 om te reageren op de kritiek dat het niet naar behoren heeft gehandeld. Dit gebeurde in januari en oktober 2022. Philips liet ons twee keer weten dat het in de jaren voor de terugroepactie slechts een beperkt aantal klachten had ontvangen en dat die stuk voor stuk netjes waren opgelost. Met het oog op nog lopende rechtszaken was de reactie van Philips vrij summier. Gezien de lange tijd tussen de eerste klachten en de terugroepactie heeft ASN Impact Investors besloten om Philips uit de lijst met goedgekeurde bedrijven te schrappen.
Hoe reageren beleggers?
Beleggers schrokken van het nieuws over de slaapapneu-apparaten. In de 16 maanden die volgden na de terugroepactie, daalde de beurskoers met ruim 70%. Bij de presentatie van de jaarcijfers in maart 2023 meldde Roy Jakobs, de nieuwe CEO die Frans van Houten in oktober 2022 opvolgde, een verlies van € 1,6 miljard. Hij beloofde er alles aan te doen om het vertrouwen van aandeelhouders te herstellen. Het goede nieuws dat hij kon melden was dat 90% van de Philips-klanten al geholpen waren met een gerepareerd of nieuw Dreamstation-apparaat.
Philips al eerder afgekeurd
Het is niet de eerste keer dat Philips zijn plek op de lijst met duurzaam goedgekeurde bedrijven verliest. Een kleine twintig jaar geleden gebeurde dit ook. Het concern maakte aan het begin van deze eeuw onderdelen voor de opvolger van de F16, de JSF-straaljager. Omdat dit toch iets te ver af stond van de kernactiviteiten besloot Philips het onderdeel in 2005 te verkopen.
Maar niet helemaal. Een vijfde van de aandelen in Dutch Aero Services BV bleef bij Philips en dat was voor ons reden om het technologiebedrijf toen af te keuren.
We lieten het bedrijf weten dat we ze van de lijst met goedgekeurde bedrijven gingen halen. Dit omdat een straaljager volgens ons een militair wapen is en beleggen in wapens doen we niet. Philips had begrip voor ons standpunt en besloot ook de laatste aandelen te verkopen.
In april 2012 ontving onze duurzaamheidsafdeling een e-mail waarin Philips meldde dat het 20%-belang in DutchAero Services, was verkocht. ‘We hopen dat nu niets meer in de weg staat om aandeelhouder van Philips te worden’, lazen we in de e-mail. Twee maanden later kreeg het aandeel Philips weer een plaats op de lijst met goedgekeurde bedrijven. Een scenario als dit is helaas in het geval van de apneu apparaten niet te verwachten.
Philips maakt vooral medische apparatuur
Denk je bij Philips eerder aan tv’s dan aan medische apparaten? Dat is al heel lang niet meer de hoofdactiviteit van het Eindhovense concern. Het bedrijf heeft de elektronica-activiteiten afgestoten en zich gefocust op medische apparaten. De merknaam op bijvoorbeeld tv’s is nog wel van eigendom van Philips. Elektronicaproducenten betalen jaarlijks een licentievergoeding voor het gebruik van deze naam. Circa driekwart van de wereldwijde omzet verdient Philips met medische apparaten voor ziekenhuizen en consumenten.
Met name in ziekenhuizen wordt veel gebruik gemaakt van de medische apparatuur van Philips. | Foto: Philips
Goedgekeurd/Afgekeurd
In deze rubriek staan we stil bij bedrijven die zijn goed- of afgekeurd. Bedrijven die zijn goedgekeurd krijgen een plekje in het ASN Beleggingsuniversum, een lijst met meer dan 300 bedrijven.
Goedkeuren en afkeuren van bedrijven, doet ASN Bank dat zelf?
Beginnen met beleggen
Is beleggen iets voor jou? En wil je eerst meer weten?
Lees dan meer over beginnen met beleggen.
Let op: Met beleggen loop je risico en maak je kosten. Je kunt je inleg of een deel daarvan verliezen.
Dit artikel is gepubliceerd op 7 juli 2023. Tekst: Iwan Oving
