Testament
In een testament is vastgelegd wie de erfgenamen zijn, en wie wat erft. Het is toegestaan in een testament af te wijken van het standaard erfrecht. De notaris die het testament opstelt, meldt het aan bij het Centraal Testamentenregister in Den Haag. Zo kan elke notaris in Nederland dit testament opvragen.
Langstlevende testament
Vóór 2003 lieten partners vaak een 'langstlevende testament' opstellen door een notaris. In dit testament stond dan dat de partner de erfgenaam was. Het opstellen van zo’n testament is niet langer nodig. Vanaf 2003 erft de wettelijke partner namelijk altijd alles als er geen testament is.
Verklaring van Erfrecht
In een Verklaring van Erfrecht legt een notaris vast wie de erfgenamen zijn en eventueel wie de nalatenschap mag regelen. Dit document wordt vaak door financiële instellingen opgevraagd bij de nabestaanden. Een Verklaring van Erfrecht is een duidelijke vertaling van het testament. In een testament staan vaak lastige juridische teksten.
De notaris vertaalt dit naar een Verklaring van Erfrecht. Zo weten bijvoorbeeld financiële instellingen zeker wie de nalatenschap mag afhandelen. Er worden kosten in rekening gebracht voor het aanvragen van een Verklaring van Erfrecht. De kosten zijn niet bij alle notarissen gelijk. Het is dus verstandig om verschillende notarissen te benaderen voor een kostenvergelijking.
Erfgenamen volgens het erfrecht
Een groot aantal mensen legt in een testament vast wie de erfgenamen zijn. Is er geen testament? Dan gelden de regels van het erfrecht. De positie van gehuwden is volgens het erfrecht gelijk aan de positie van geregistreerde partners. Sinds 1 januari 2003 geldt in het erfrecht voor gehuwden en geregistreerde partners de wettelijke verdeling.
Dit betekent dat de langstlevende echtgenoot/geregistreerd partner de enige rechthebbende tot de nalatenschap is. Hij of zij krijgt dus alle bezittingen, maar moet ook de schulden van de overledene voor zijn/haar rekening nemen. Zijn er ook kinderen, dan krijgen die een geldvordering op de langstlevende partner ter waarde van hun erfdeel. Deze geldvordering is pas opeisbaar bij het overlijden van die partner. De kinderen komen erfrechtelijk dus pas aan bod als beide ouders zijn overleden.
Nalatenschap
Tot de nalatenschap behoren alle bezittingen en schulden van de overledene. De erfgenamen kiezen of ze de nalatenschap zuiver aanvaarden, verwerpen of kiezen voor beneficiaire aanvaarding.
Zuiver aanvaarden of verwerpen
Als u een nalatenschap zuiver aanvaardt, dan aanvaard u alles. U wordt dan ook verantwoordelijk voor eventuele schulden uit de nalatenschap. Als u een nalatenschap verwerpt, dan verwerpt u alles. U maakt dan ook geen aanspraak meer op bezittingen van de overledene. Deze procedure verloopt altijd via de rechter.
Beneficiaire aanvaarding
Weet u niet of een nalatenschap positief of negatief voor u uitpakt? Dan kunt u de nalatenschap aanvaarden 'onder het voorrecht van boedelbeschrijving'. Dit noemt men een beneficiaire aanvaarding. Dit houdt in dat u niet met uw privévermogen aansprakelijk bent voor schulden van de overledene, als de schulden hoger zijn dan de bezittingen.
Als u de nalatenschap op deze manier wilt aanvaarden kunt u dit bij de notaris of kantonrechter aangeven. Vervolgens maak u een overzicht van de nalatenschap. Alle bezittingen en schulden van de overledene zet u op een rij. Is de nalatenschap positief? Dan betaalt u als erfgenaam alle schuldeisers het openstaande bedrag terug. Wat daarna overblijft, verdeelt u onder de erfgenamen. Een notaris kan u meer informatie geven over deze procedure.
Pakt de nalatenschap negatief uit en had de overledene meer schulden dan bezittingen? Raadpleeg dan een notaris of de Rechtbank voor meer informatie.