Discussie over biomassa: wat is het ASN Bank-standpunt?

8 januari 2021

Biomassa is regelmatig onderwerp van discussie. De discussie richt zich met name op het grootschalig verbranden van hout. Ook ASN Bank is kritisch over de inzet van biomassa. Sinds de herziening van ons beleid in 2019 hebben wij geen nieuwe projecten voor houtige biomassa meer gefinancierd. Bepaalde soorten biomassa kunnen een beperkte rol spelen bij directe energievoorziening. Maar alleen als er snoei- of resthout uit de directe omgeving van de biomassacentrale wordt gebruikt. ASN Bank is pertinent tegen de inzet van hout uit natuurlijke bossen of productiebossen die speciaal voor de opwekking van energie zijn geplant.

“Elke oplossing voor duurzame energieopwekking heeft voor- en nadelen”, betoogt Piet Sprengers, duurzaamheidsexpert van ASN Bank. “In het gunstige geval wegen de nadelen op tegen de veel grotere nadelen van fossiele energie. Ook de duurzame energie-alternatieven voor biomassa die je nu veel hoort, hebben beperkingen. Zo kan geothermie gepaard gaan met grondwatervervuiling en uitputting van de bronnen, beïnvloedt aquathermie lokale waterecosystemen en belasten warmtepompen het elektriciteitsnet.”

ASN Bank houdt rekening met al die mogelijke nadelen. In ons duurzaamheidsbeleid hebben we criteria opgesteld voor wat wij wel en niet acceptabel vinden bij de opwekking van duurzame energie. De uitgangspunten voor biomassa komen sterk overeen met die van de SER en het Nederlandse Klimaatakkoord maar gaan nog een stap verder. En natuurlijk kunnen nieuwe inzichten tot nieuwe criteria leiden.

Ons standpunt onder een vergrootglas

  1. Beperkte rol biomassa voor de opwekking van energie
    Wij vinden dat alle soorten biomassa pas als laatste optie voor energie gebruikt mogen worden. Biomassa moet een zeer beperkte rol hebben bij de directe energieopwekking (warmte en elektra). Dit met het oog op de beperkte beschikbaarheid van biogrondstoffen (zie punt 3). En het gebruik van biomassa voor biodiesel? Om boten te laten varen, vliegtuigen te laten vliegen en vrachtauto’s te laten rijden verwachten we meer van waterstof uit wind en zon (luchtvaart en zwaar transport) en groene elektriciteit (openbaar vervoer en auto’s).
  2. Zo hoogwaardig mogelijk inzetten
    Biomassa moet zo hoogwaardig mogelijk worden ingezet. Het gebruik van hout als bouwmateriaal is bijvoorbeeld een hoogwaardige toepassing. Verbranding en storting van biomassa is wat ons betreft de meest laagwaardige toepassing.
  3. Alleen reststromen voor energieopwekking
    Ook een circulaire economie, een economie waarin grondstoffen hergebruikt worden, kent stromen waar je weinig mee kunt doen. Die laagwaardige stromen kunnen gebruikt worden om energie mee op te wekken. Wat ons betreft geldt dit voor lokaal laagwaardig hout (bijvoorbeeld geverfd hout uit de sloop), snoeihout en natte biomassa. Beide soorten biomassa, droog en nat, moeten binnen een straal van 200 kilometer van de biomassacentrale worden aangevoerd en voorzien zijn van de nodige certificaten. We zijn pertinent tegen de inzet van hout uit natuurlijke bossen of productiebossen die speciaal voor de opwekking van energie zijn geplant.

Financiert ASN Bank biomassacentrales?

ASN bank richt zich hoofdzakelijk op energiebesparing, warmte-koude opslag, geothermie en zon- en windenergie. Sinds 2019 hebben wij geen nieuwe projecten voor biomassa met resthout meer gefinancierd op basis van de herziening van ons beleid.

Bijstook van houtige biomassa in kolencentrales hebben we nooit gefinancierd. In het verleden hebben we een klein aantal biomassacentrales gefinancierd op resthout. Sinds vorig jaar hanteren we de regel dat we energiecentrales op houtige biomassa alleen financieren als er lokaal voldoende resthout beschikbaar is. Die beschikbaarheid is zeer beperkt, bleek uit een inventarisatie. Daarom hebben we in 2019 besloten dit soort biomassacentrales niet meer te financieren.

Beleid niet in beton gegoten

We staan het gebruik van biomassa dus heel beperkt toe voor, de onder punt 3, genoemde laagwaardige soorten biomassa. Dat standpunt kan veranderen door technologische ontwikkelingen of nieuwe inzichten. Dan passen we ons beleid aan. Zo hebben we in 2019 nog een aanpassing doorgevoerd door ook lokale beschikbaarheid als duurzaamheidscriterium op te nemen.

Lees meer over ons duurzaamheidsbeleid voor biomassa

Planbureau voor de Leefomgeving: belangrijke rol voor biomassa

In opdracht van de overheid heeft het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) de meningen van bedrijven, maatschappelijke organisaties en kennisinstellingen over biomassa geïnventariseerd. Op 8 mei 2020 publiceerde het PBL een rapport hierover. Het concludeert, kort samengevat, dat er voor biomassa een belangrijke rol is weggelegd in een klimaatneutrale, circulaire economie. Wel is er een duurzaamheidskader voor het gebruik van biomassa nodig. De overheid heeft de SER gevraagd dat kader te formuleren. Op 8 juli 2020 publiceerde de SER het duurzaamheidskader voor het gebruik van biomassa.

Lees het nieuwsbericht over de studie van het PBL.

Vergelijking standpunt ASN Bank en SER

Er zijn veel overeenkomsten tussen het beleid van ASN Bank over de inzet van biomassa voor de opwekking van energie, en het standpunt van de SER. De SER ziet op de lange termijn een beperkte rol voor biomassa bij de opwekking van energie. Er komen immers steeds meer alternatieven. Bovendien is biomassa schaars en zou daarom vooral hoogwaardig moeten worden toegepast. Voor de korte termijn kan het gebruik van biomassa de overgang naar de klimaatneutrale samenleving overbruggen voor lastig te verduurzamen sectoren, zoals zwaar wegtransport, lucht- en scheepvaart. Maar volgens de SER moeten we voorkomen dat de vraag naar biogrondstoffen hierdoor te groot wordt en dat de overgang naar betere duurzamere alternatieven vertraagt.

Wat verstaat ASN Bank onder biomassa?

Biomassa is al het materiaal dat afkomstig is van planten en organismen die recent zijn gegroeid. Bijvoorbeeld voedselresten, hout, landbouwproducten, algen, dierlijke vetten en gft-afval. ASN Bank maakt in haar duurzaamheidsbeleid onderscheid tussen twee soorten biomassa:

  • Droge biomassa: houtige biomassa uit vers hout uit bos, natuur en bebouwde omgeving, zoals takken, toppen en haardhout, evenals gebruikt hout en resthout.
  • Natte biomassa: een product dat voornamelijk bestaat uit mest, zuiveringsslib, groenafval van tuinders en akkerbouwers en GFT (groente-, fruit- en tuinafval van huishoudens).

In de discussies gaat het meestal over het gebruik van houtige biomassa als energiebron. Maar biomassa kan ook worden gebruikt als grondstof in de chemie en als materiaal, bijvoorbeeld in de bouw.

Delen op: