Deze column is op 2 februari 2021 gepubliceerd op Financial Investigator.
Net als velen onder u zat ik op 6 januari gekluisterd aan de tv. Mijn initiële verbazing sloeg al snel om in verbijstering. Hoe kon het hart van wat ooit de 'baken van de democratie' werd genoemd, zo worden geraakt?
Hoe kon het dat een land dat lange tijd hét voorbeeld voor veel andere landen was, dat door mensen wereldwijd als het beloofde land werd gezien, het land van de Amerikaanse Droom, zo zijn afgegleden? Ik heb die nacht slecht geslapen.
Naast verbijstering was er ook verwondering. Die zat in het feit dat beleggers deze aanval op de democratie geheel naast zich neer leken te leggen. De aandelenmarkt gaf die avond geen krimp, de rente bewoog nauwelijks en ook de Amerikaanse dollar reageerde minimaal.
Hoezo een non-event?
Hoe is het mogelijk dat een dergelijke historische gebeurtenis, een dag die de geschiedenisboeken in zal gaan, zo’n beperkte impact had op de financiële markten?
De markt heeft altijd gelijk wordt vaak gezegd. De kenners vertelden ons dat de financiële markten de bestorming als een non-event zagen. Het was niets meer dan 'een politieke schermutseling zonder institutionele gevolgen'. Hoe naïef kunnen we als belegger zijn?
Wat we op TV zagen was een gewelddadige eruptie van jarenlang opgebouwde onderhuidse spanningen, onvrede en frustratie. Deze onvrede zien we ook terug in andere delen van de wereld, waaronder Nederland.
Of het nu te maken heeft met de angst voor het onbekende, toenemende ongelijkheid, verlies aan identiteit, het doorgeslagen marktdenken of immigratie, de onvrede lijkt alleen maar toe te nemen en dit soort erupties van geweld lijken het (logische) gevolg. Een nieuwe president in het Witte Huis lost dit niet zomaar op.
Glijdende schaal
Als ik de situatie met wat meer afstand bekijk, dan zie ik een glijdende schaal. We zijn – kennelijk – gewend geraakt aan de toenemende verruwing van het politieke en maatschappelijke klimaat: extremisering aan beide kanten van het politieke spectrum, politici en ambulancemedewerkers met bewaking, anonieme scheldkanonnades en doodsbedreigingen op sociale media.
Het is een beetje als de kikker in een opwarmende pan water. We zitten er in en laten het allemaal gebeuren. Een sprong in een pan met kokend water zou ons wél direct wakker schudden.
Eerder in dit stuk noemde ik beleggers naïef. Ik ben er namelijk van overtuigd dat de groeiende ‘extremisering’, ongelijkheid en verdeling tussen groepen mensen niet normaal, en daarmee ook niet houdbaar is.
Ik vrees dat er een moment komt dat de boel explodeert, dat een deel van de (wereld)bevolking opstaat en de situatie zoals die is niet langer accepteert. En ik denk eerlijk gezegd dat we niet ver van dat punt verwijderd zijn.
Ik wil mijzelf in deze eerste column voor Financial Investigator niet als doemdenker neerzetten. Zo zit ik niet in elkaar: ik ben optimistisch van aard en geloof altijd in oplossingen. Maar het wordt wel tijd dat het tij snel gaat keren.
Nieuwe hoop
Gelukkig waait er een nieuwe wind vanuit het Witte Huis en is er een verzoenende boodschap. De problemen zijn zeker niet in een keer opgelost, maar er is nieuwe hoop.
Ik vraag mezelf regelmatig af hoe we als belegger onze (mede) verantwoordelijkheid kunnen pakken. Een mooi voorbeeld vind ik het initiatief dat een groep Amerikaanse beleggers nam naar aanleiding van Black Lives Matter.
Een aantal asset managers en investeerders dringt er bij het bedrijfsleven op aan meer informatie te willen zien ten aanzien van de etnische achtergronden van hun werknemers. Partijen als Goldman Sachs Asset Management, Morgan Stanley en Calvert hebben aangegeven hier serieus werk van te willen maken.
Ook in Nederland kunnen we als belegger invloed uitoefenen om een inclusievere samenleving met meer gelijkheid en gelijke kansen dichterbij te brengen. Bijvoorbeeld door kritisch te kijken naar de manier waarop bedrijven omgaan met mensenrechten, waaronder bijvoorbeeld vakbondsvrijheid en beloning, maar ook gendergelijkheid.
Door ze aan te spreken op gezonde en veilige arbeidsomstandigheden. Door zorg te dragen voor een leefbaar loon in de hele waardeketen.
Laten we als beleggers actief onze rol pakken om bij te dragen aan die betere wereld. Om met de woorden van Amanda Gorman te eindigen: 'For there is always light. If only we’re brave enough to see it. If only we’re brave enough to be it.'
