Erfbelasting na overlijden

Ontvang je een erfenis? En wil je weten of je hier erfbelasting over moet betalen? Op deze pagina vind je alle informatie over de belasting over je erfenis, ook wel successierecht genoemd.

Wat is erfbelasting en wat zijn successierechten?

Wie een erfenis ontvangt, moet daar vrijwel altijd belasting over betalen. Deze belasting heette ooit successierecht, maar inmiddels is erfbelasting ook een officieel begrip. In de praktijk worden beide termen door elkaar gebruikt. Erfbelasting en successierecht betekenen hetzelfde.

Wie moet erfbelasting betalen?

De Belastingdienst heft erfbelasting als de overledene in Nederland woonde, of als deze op het moment van overlijden korter dan 10 jaar in het buitenland woonde. De erfgenamen betalen erfbelasting over hun deel van de erfenis. Als de overledene geen testament had opgemaakt, gaat de erfenis volgens het wettelijk erfrecht naar de familie. In eerste instantie naar directe nabestaanden: partner en/of kinderen. Als die er niet (meer) zijn, gaat de erfenis naar ouders, broers en zussen. Zijn die er ook niet, dan naar neven en nichten. Heeft de overledene wel een testament? Dan staat daarin wie de erfgenamen zijn en wat ze erven.

Erfbelasting en de verschillende tarieven

De hoogte van het bedrag dat je als erfgenaam moet betalen hangt af van de omvang van de erfenis en je relatie tot de overledene. De Belastingdienst rekent voor erfbelasting verschillende tarieven. De erfbelasting voor kinderen en partner kent een lager percentage dan voor kleinkinderen en overige erfgenamen. De 2e factor is het bedrag dat je erft. Hoe groter de erfenis, hoe hoger het percentage dat je hierover betaalt. De precieze bepalingen worden jaarlijks bijgesteld. De Belastingdienst heeft een actueel overzicht van de tarieven.

Vrijstelling erfbelasting

Net als sommige andere belastingen, kent de erfbelasting een aantal vrijstellingen. Een vrijstelling is het deel van de erfenis waarover je geen belasting hoeft te betalen. De vrijstellingen binnen de erfbelastingen worden bepaald door de relatie van erfgenamen tot de overledenen. Echtgenoten en partners krijgen veruit de hoogste vrijstelling. Voor kinderen, achterkleinkinderen of andere erfgenamen is het vrijgestelde bedrag veel later. Dit zijn de vrijstellingen in 2025.

^{Bron: belastingdienst.nl}

Koophuis en erfbelasting

Let op: onroerende zaken, zoals een koophuis, hebben een financiële waarde die onderdeel zijn van de erfenis. Je betaalt hier dus ook erfbelasting over. Maar voordat het huis is verkocht, beschik je nog niet over het geld. Daardoor kan het zijn dat je erfbelasting betaalt over een bedrag dat je nog niet hebt ontvangen. Je moet de erfbelasting voldoen binnen maximaal 8 maanden na het overlijden. Het is dus verstandig het huis binnen deze termijn te verkopen.
Meer over het erven van een huis

Je erfbelasting berekenen

De verschillende voorwaarden, tarieven en vrijstellingen maken het ingewikkeld om precies te bepalen wat je aan erfbelasting moet betalen. De Belastingdienst biedt op haar site een handige rekentool. Daarmee reken je uit welk bedrag je in jouw situatie verschuldigd bent. Bereken je erfbelasting op belastingdienst.nl.

Aangifte erfbelasting

Net als bij inkomstenbelasting, moet je zelf aangifte doen van je erfbelasting. Eén van de erfgenamen ontvangt van de Belastingdienst informatie en een aangifteformulier. Vaak wordt in een testament beschreven wie van de erfgenamen contactpersoon is. Dat wordt ook wel de executeur genoemd. De erfgenamen kunnen er ook voor kiezen een notaris aan te wijzen als executeur. In de informatie van de Belastingdienst wordt uitgelegd hoe de aangifte van de erfbelasting precies werkt en wanneer je de aangifte moet doen. Ontvangt de executeur geen aangifteformulier? Dan moet je dat zelf bij de Belastingdienst opvragen.

Rente over de erfbelasting

Doe je de aangifte van de erfbelasting niet binnen de gestelde termijn van 8 maanden? Of is je aangifte niet juist? Dan kun je te maken krijgen met belastingrente. Dat is een rente over het verschuldigde bedrag. Het rentepercentage van de belastingrente kan per jaar verschillen. Kijk voor de actuele percentages op de site van de Belastingdienst.

Is erfbelasting aftrekbaar?

Je mag je belastingschuld niet opnemen als schuld in Box 3. Maar er geldt een uitzondering als er sprake is van onverdeelde nalatenschap. Onverdeelde nalatenschap is een erfenis die nog niet verdeeld is onder de erfgenamen. Over deze erfenis betaal je vermogensbelasting, ook al heb je deze dus nog niet daadwerkelijk ontvangen. Als je op 1 januari van het opvolgende jaar de erfbelasting nog niet hebt betaald, kun je deze nog te betalen erfbelasting opgeven als schuld en vermindert dit je vermogen.
Een deel van je vermogen is belastingvrij. Tot welk bedrag je vermogen belastingvrij is verschilt van jaar tot jaar. De actuele bedragen vind je op de site van de Belastingdienst.

Legaat vrij van recht

Een legaat vrij van recht of legaat erfbelasting is een mogelijkheid om een nabestaande zonder erfbelasting te laten erven. De erflater kan in het testament bepaald hebben dat een nabestaande een legaat vrij van recht ontvangt. Bijvoorbeeld als één van de erfgenamen een netto bedrag goed kan gebruiken. Of een waardevol erfstuk een erfgenaam toe moet komen zonder dat dat tot hoge erfbelasting leidt.

Hoe werkt dat precies? Het legaat (een specifiek onderdeel van de erfenis) wordt aan een erfgenaam toegewezen. De erfbelasting voor dit deel van de erfenis wordt dan betaald door de overige erfgenamen samen, uit hun deel van de erfenis.

Het F-formulier en aangifte inkomstenbelasting voor de overledene

Naast de erfbelasting krijgen nabestaanden na overlijden ook te maken met de inkomstenbelasting. Die moet voor de overledene nog worden voldaan. Je ontvangt hiervoor het zogenaamde F-formulier. Ontvang je dit formulier niet? Vraag dan voor de zekerheid bij de Belastingdienst na of dit klopt. Met het F-formulier doe je aangifte voor de overledene.

Aangifte over het jaar van overlijden

Was je partner of echtgenoot van de overledene en tot het moment van overlijden fiscaal partner? Je kunt het gehele jaar als fiscale partners aangemerkt worden. Dan doe je via het F-Formulier aangifte voor je overleden partner. Daarnaast doe je zelf op papier aangifte, met het zogeheten P-formulier.

Aangifte over het jaar voor overlijden

Moet je ook aangifte over het jaar vóór overlijden doen? Dat doe je dan ook op papier, met het eerdergenoemde P-formulier.