Hoe sneakers een tweede leven krijgen in de Rotterdamse Koopgoot

Als er één uithoek van de kledingindustrie niet duurzaam is dan is het de sportschoenenindustrie. In opdracht van merken als Nike, Puma en Asics worden er jaarlijks zo’n 20 miljard sportschoenparen (!) gefabriceerd. In primitieve fabrieken die vaak nog draaien op kolen of andere fossiele brandstoffen. Per paar brengt dat 25 kilo CO₂ met zich mee.

Zou je die CO₂-uitstoot op willen slaan dan heb je voor elk paar een volwassen boom nodig. En dan ben je er nog niet. Als het sneakerpaar afgedragen is wacht de vuilnisbelt of, nog erger, de oven. Slechts een klein deel van de afgedankte sneakers wordt gerecycled. Als gevolg van het ontbreken van een CO₂-heffing op de productie van nieuwe sneakermaterialen is het helaas nog goedkoper om een nieuwe schoen te maken dan bestaande sneakermaterialen opnieuw te gebruiken.

Eerste winkel

Lorenzo van Galen en Pim Roggeveen vonden het tijd voor een circulair model. In april 2021 openden ze een pop-up winkel in het centrum van Rotterdam. Geen gewone winkel maar één waar je pre-loved sneakers kunt proberen (van € 20 tot € 50) en je eigen sneakers kunt brengen om te laten reinigen. Een klein deel van hun tweedehands aanbod werd via hun website verkocht. Het experiment bleek succesvol en de jongens begonnen groter te denken.

^{Lorenzo van Galen}

^{Pim Roggeveen}

De liefde voor sneakers ontstond bij Lorenzo in de brugklas: ‘De stoere boys in mijn klas droegen Air Max 1. Dat was begin 2000. De tijd dat Nike allerlei varianten van de Air Max 1 uitbracht. Dit zijn tegenwoordig de modellen waar verzamelaars soms duizenden euro’s voor neertellen. Maar ik heb ze helaas niet meer.’ Pim had voor zijn liefde nog een obstakel te overwinnen: ‘In mijn brugklastijd mocht ik geen sneakers van mijn moeder kopen, het werden Timberlands. Tegenwoordig draag ik eigenlijk niets anders meer. Mijn favoriete merk is nu New Balance.’

Het idee

Hoe ontstond het idee om sneakers een tweede leven te geven? Pim: ‘Ik wilde mijn sneakers een opknapbeurt geven en ging in 2019 naar Woei (een bekende Rotterdamse sneakerwinkel) met de vraag of zij iemand kenden die sneakers reinigde. Ze wisten ook niet of het bestond.’

Na een gezamenlijk bezoek aan een sorteercentrum voor kleding en schoenen kwam het idee om sneakers op te knappen echt op stoom. ‘De eerste keer dat we zo’n opslagloods bezochten en ik de meters hoge schoenen en kleding zag opgestapeld, schrok ik me dood’, zegt Pim. ‘Wat pleuren we een hoop spullen weg met z’n allen én wat wordt er pleurisveel geproduceerd. Tegelijkertijd was ik ook verrast dat veel schoenen er nog hartstikke goed uitzagen.’ Lorenzo en Pim besloten om met het Utrechtse sorteerbedrijf Sympany in zee te gaan.

Naast het circulaire doel was er bij de start ook direct oog voor het sociale aspect van hun onderneming. Jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt konden bij WEAR aan de slag als sneakercleaner. Pim: ‘Geïnspireerd door Rotterdamse initiatieven als Heilige Boontjes en Fröbel wilden wij ook laten zien dat een collega met een krasje hartstikke waardevol kan zijn voor een onderneming.’

WEAR tussen commercieel geweld

Een kleine 15 maanden na de opening van hun eerste winkel is het ondernemersduo al weer aan de volgende uitdaging begonnen. De pop-up-winkel heeft plaats gemaakt voor een veel grotere winkel in de Koopgoot, Rotterdams bekendste winkelstraat.

Het ondernemersduo heeft er expres voor gekozen om tussen het commercieel geweld van Zara, H & M en de Bijenkorf te gaan zitten. Met zoveel bezoekers en dagjesmensen is het de ideale plek om het bewustzijn van consumenten te veranderen. Tegelijkertijd betekent een hogere omzet ook een grotere impact. Pim: ‘Dit betekent namelijk ook dat we meer sneakers van de afvalberg kunnen redden.’

Wat kan een bezoeker verwachten? In de zaak hangen maar liefst 600 unieke paren refurbished sneakers, gepresenteerd op maat. Je kunt er een afspraak maken om je sneakers te laten reinigen en je vind er tools om zelf je schoenen op te knappen.

Toekomst van WEAR

Waar staat WEAR in de zomer van 2027? Lorenzo: ‘Tegen die tijd zijn we het grootste Europese platform met pre-loved sneakers. En hebben we een fysieke plek in 7 Europese steden: in Rotterdam, Amsterdam, Barcelona, Londen, Parijs, Berlijn, Antwerpen en Bologna.’ Pim vult aan: ‘Om meer impact te kunnen maken, moet de omzet en de winst groeien. Dat zijn voor ons geen vieze woorden. Mits het maar op basis van ons duurzame bedrijfsmodel gebeurt.’

Duidelijke keuze maken

Om die ambities waar te maken zal WEAR in de komende twee jaar wel een duidelijke keuze moeten maken. Lorenzo: ‘Binnen nu en twee jaar moet duidelijk worden of we winstgevend kunnen zijn op een A-locatie als de Koopgoot in Rotterdam. Als dat niet zo blijkt te zijn, gaan we ons weer focussen op het aanbieden van onze care & repair-activiteiten vanuit vestigingen in kleinere straatjes. In combinatie met een uitgebreider aanbod refurbished schoenen op onze website. De tijd zal het leren.’

Van sportschoen tot modeschoen

De opmars van de sneaker heeft een duidelijk verband met het ontstaan van hiphop en rap. Een muziekstroming die in de jaren ’80 populair was onder zwarte Amerikaanse tieners. Sneakers hoorden bij de dresscode. Geleidelijk waaide deze muziek- en kledingstijl ook over naar Nederland. En daarmee verhuisde de sportschoen van het basketballveld en de atletiekbaan naar de straat. Het is opvallend dat de oude modellen nog steeds zo goed verkopen. Modellen als de Stan Smith, de New Balance 1300 en de eerder genoemde Nike Air Max 1 (zie de afbeelding voor de ‘geboortejaren’ van deze modellen).

Interessante vraag in het heden is hoever de grootste sneakeraanbieders Nike en Adidas zijn in het recyclen van oude schoenen. Pim en Lorenzo volgen de initiatieven met grote belangstelling maar durven niet aan te geven wie er aan kop loopt. Op basis van arbeidsrechtencriteria hebben de duurzaamheidsonderzoekers van ASN Bank wel een duidelijke voorkeur: voor Adidas gaven ze een positief en voor Nike een negatief advies.

ASN Bank helpt duurzame ondernemingen groeien

ASN Bank helpt ondernemers hun innovatieve, duurzame ideeën te realiseren. Dat doen we met de ASN Bank Wereldprijs en via ons online platform Voor de Wereld van Morgen. Op Voor de Wereld van Morgen vind je artikelen over groene trends en ontwikkelingen die inspireren om steeds een beetje duurzamer te worden. En je ontdekt er innovatieve duurzame start-ups, zoals WEAR. Ondernemingen als WEAR sluiten zich aan bij ons platform en worden er geholpen met publiciteit, netwerk en coaching. Want als we deze duurzame gamechangers helpen groeien kunnen we de samenleving sneller verduurzamen. En dat is al sinds 1960 de missie van ASN Bank.