Of je nu een liefhebber bent van espresso of steevast kiest voor een latte met havermelk. Je favoriete kop koffie smaakt het beste als je weet dat hij geproduceerd is met respect voor mens en natuur. Maar zelfs dan is de ene duurzame koffie de andere niet. Tijd voor een smaaktest! We stelden een speciaal duurzame koffie testpanel samen en lieten hen 5 duurzame koffiemerken proeven: eek Coffee, Fair Trade Original, Moyee, Usawa en Wakuli.

Maar voordat we overgaan naar de uitslag, eerst een mini-college duurzame koffie. Want wat maakt de meeste 'normale' koffie dan niet zo duurzaam? Ten eerste groeit koffie in tropische gebieden zoals Brazilië. Om plaats te maken voor koffieplantages gaan er flinke stukken bos en andere waardevolle natuur verloren. Op deze plantages worden vervolgens veelvuldig kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt  En dan zijn er nog de koffieboeren. Vaak krijgen zij maar een fractie van de opbrengst van de koffie: te weinig om fatsoenlijk van te leven.

Gelukkig zijn er tegenwoordig genoeg duurzame opties. Als je weet waar je op kunt letten, is het helemaal niet moeilijk om voor een duurzaam bakkie te kiezen. Milou legt in een paar minuten uit wat de belangrijkste aandachtspunten zijn:

Klik hier voor de aflevering van 'Duurzame Keuzes'.

Het duurzame koffie testpanel

De duurzame koffies die Milou voorstelt scoren dus stuk voor stuk top op het gebied van duurzaamheid. Maar ook niet onbelangrijk: smaken de koffies ook goed? Om daar achter te komen onderwierpen vier van onze trouwe Instagram-volgers en nieuwsbrieflezers deze merken aan een smaaktest. Maurice Lede, host van Duurzame Keuzes, maakt het testpanel compleet:

  • Maurice testte Moyee, eek Coffee en Usawa
  • Anne testte Wakuli, Fairtrade Original en eek Coffee
  • Jean-Luc testte Wakuli, Moyee en Fairtrade Original
  • Ingrid testte Moyee, Fairtrade Original en Usawa
  • Ief testte Wakuli, eek Coffee en Usawa

Koffieliefhebber en juryvoorzitter Maurice Lede

Opzet van de smaaktest

Alle leden van het testpanel kregen en pakketje thuisgestuurd met ongemalen espressobonen van drie van de vijf koffiemerken. Thuis maalden ze de bonen en zetten er een espresso van. Het testpanel heeft de koffie dus zo puur mogelijk getest, zonder suiker of melk. Ze scoorden de koffie vervolgens onder andere op geur, smaak en mondgevoel. Tot slot gaven ze een eindcijfer aan de koffie. Het gemiddelde eindcijfer bepaalt wie de uiteindelijke winnaar van de smaaktest is.

De winnaar: Usawa

Eindcijfer: 8,5
Geteste koffie: Tanzania Single Origin
https://www.usawa.coffee/

Maurice -  "Deze koffie komt binnen! Kruidig. Maar gek genoeg voelt het tegelijk alsof ik een bolletje vanille ijs op mijn tong heb." De koffie van Usawa is de favoriet van Maurice en krijgt van hem een 8,5. De koffie heeft volgens hem de krachtige geur van het branden en een rond mondgevoel. De nasmaak noemt Maurice glad. "Vanwege de krachtige smaak maakt de koffie indruk. Voor mij persoonlijk is dit (na uitproberen) een heerlijke smaak in combinatie met havermelk". 

Ingrid - Ingrid is nóg enthousiaster over deze koffie dan Maurice en geeft hem een 9,5. "Ik houd van koffie met een stevige, volle smaak. En daaraan komt deze Usawa koffie volledig tegemoet. Erg lekker! De verpakking heeft er een half puntje bovenop gezet." Ook Ingrid herkent de donkere en intense gebrande geur van de koffie, zonder dat het té is. De koffie heeft volgens haar een volle, stevige maar ook milde smaak, met tonen van chocolade.

lef - Ief is iets minder fan van de koffie van Usawa, maar geeft hem nog steeds een 7,5. "Een koffie met mooie tonen erin en die goed  in balans is. Helaas zit deze balans voor mij net iets te veel naar de donkere kant van het spectrum. Er zitten mooie tonen in, maar de lichte fruitige smaken vallen weg tegen de donkere tonen zoals karamel en donkere chocolade." De geur omschrijft hij als kruidig, licht fruitig en zoet van geur en de koffie heeft volgens hem een bruine afdronk met karamel en chocolade, die eindigt in een aangename zoete smaak.

Over Usawa
Usawa betekent ‘gelijkheid’ in het Swahili. Dat is dan ook waar Usawa Coffee naar streeft. Koffie van met de hand geplukte kwalitatief hoogwaardige bonen uit Tanzania, Nicaragua en Colombia, die volledig traceerbaar zijn: Usawa Coffee heeft gedetailleerde informatie over de herkomst en plantage. Zo weten ze op welke hoogte de bonen groeien en hoeveel regenval er is geweest. Ook zijn ze op de hoogte van de leefomstandigheden van de koffieboeren én de lokale bevolking.

De tweede plaats: eek Coffee

Eindcijfer: 7,8
Geteste koffie: Guatemala-Brazil medium roast (100% arabica)
https://eekcoffee.nl/

Anne - "Deze koffie wilde ik doordrinken." De koffie van eek is de grote favoriet van Anne en krijgt van haar een 9. Ze is vooral enthousiast over de nasmaak: "Die is een beetje droog en doet denken aan zoethout. Hij blijft heel lang op een prettige manier in de mond hangen." De geur van de koffie omschrijft Anne als zoetig zacht, met een ondertoon van karamel. De smaak van de koffie zelf noemt ze zacht en mild met een pittig randje.

Maurice - Ook Maurice is enthousiast over de koffie van eek: "Gewoon echt lekkere koffie die vrijwel iedereen zal waarderen. Niet extreem uitgesproken en daarom een koffie die je dagelijks kan drinken". Hij geeft de koffie een 8,3 en herkent de smaak van chocola en pepernoten. Het mondgevoel noemt hij vol en een beetje vettig, met een klein zuurtje.

Ief - Ief is wat kritischer over deze koffie en geeft hem een 6. "De koffie heeft een mooi pallet van donkere smaken en is goed in balans. Voor mij mist alleen het spannende in de koffie van een mooi fruitig zuurtje waardoor ik de koffie wat saai en zwaar vindt." Ook Ief herkent de smaken van chocolade en karamel en noemt het volle, romige mondgevoel. De verpakking vindt hij mooi vormgegeven met een duidelijke boodschap om de wereld mooier te maken, maar mist hij informatie over welke boon er precies in de zak zit.

Over eek Coffee
De missie van eek Coffee is om alle koffiedrinkers kennis te laten maken met bijzondere koffie met een verantwoord, duurzaam én eerlijk verhaal. De koffie van eek komt van duurzame koffieplantages uit Guatemala en Brazilië. Boeren verdienen een eerlijke prijs en voor elke verkochte kilo eek Coffee wordt er 0,50 euro opzij gezet. Met deze zogenaamde eek premie investeert het bedrijf in duurzame energieprojecten in de landen waar de koffie geproduceerd en geconsumeerd wordt, totdat ze klimaatpositief worden.

De derde plaats: Moyee

Eindcijfer: 7,6
Geteste koffie: Ethiopia Single Origin
https://www.moyeecoffee.com/

Jean-Luc - "Deze is lekker! Niet te zuur, niet te zoet, meerdere smaken die elkaar afwisselen. Goed mondgevoel qua dikte van de koffie, lekker romig, mooie crema. Kortom, top!" De koffie van Moyee valt bij Jean-Luc goed in de smaak en krijgt van hem een 8. Na het malen van de koffie ruikt hij zwemen van gefermenteerd fruit, die hij in de nasmaak herkent als grapefruit. Ook over de verpakking is Jean-Luc enthousiast: "Ik ben wel gevoelig voor een goede verpakking met mooi design."

Maurice - Ook Maurice is enthousiast over de koffie van Moyee en geeft hem een 8,2. "Deze koffiesmaak brengt me naar de plantage en ga ik meteen gissen naar het terroir (de bodem waarom de plant is geteeld, red.) van de koffieplant. Wat zegt het zuurtje over de hoogte? Dit is onmiskenbaar specialty coffee van kwaliteit". De geur van de koffie vindt Maurice zoet en fruitig, net als de smaak van de koffie zelf. "Er valt hier iets te ontdekken, ik lijk tonen van drop en karamel te proeven."

Ingrid - Maar smaken verschillen, en Ingrid is minder onder de indruk van de koffie van Moyee. "Ik vind de smaak niet zo interessant, ik houd van wat meer complexe smaken". Ze geeft de koffie een 6,5. De geur van de koffie omschrijft ze als muf, nootachtig en wat milder gebrand. De smaak noemt ze mild en een beetje wrang, met een iets zurige, zijdeachtige nasmaak.

Over Moyee
85% van al het geld dat met koffie wordt verdiend, verdwijnt in de zakken van multinationals. Dat vond de oprichter van Moyee Coffee niet eerlijk. Hij besloot het anders te doen, pakte de hele keten aan en noemde zijn nieuwe werkwijze FairChain. Met FairChain ondernemen streeft Moyee Coffee naar een 50/50 verdeling tussen koffieproducenten en koffiedrinkers. Moyee Coffee maakt biologische en ambachtelijke koffie voor een eerlijke prijs. De boeren ontvangen een FairChain premie van 20% en ze branden en verpakken de koffie in het land van herkomst. Zo verdient het koffieproducerende land 300% meer, dan wanneer het branden en verpakken elders gebeurt.

De vierde plaats: Wakuli

Eindcijfer: 7
Geteste koffie: Wakuli blend 100% arabica (Brazilië en Peru)

https://www.wakuli.com/

Jean-Luc -  "Goede verpakking, leuke marketing, het oog wil ook wat. De smaak is prima voor “gewoon” maar als het echt een speciaal koffiemomentje zou zijn pak ik toch een andere. Wel leuk om te weten dat je goede koffie drinkt." Een gewoon goede koffie dus, en daarom geeft Jean-Luc een 7,5 aan Wakuli. De geur omschrijft hij als fruitig, fris en een beetje zurig. Geuren die ook terugkomen bij het drinken van de koffie. Alleen is de smaak volgens Jean-Luc snel weer weg: "Gek genoeg heeft deze koffie een heftig begin qua smaak, maar is dat van zeer korte duur. Van een nasmaak zou ik dan ook niet willen spreken."

Anne - Ook Anne testte de koffie met Wakuli en gaf als eindcijfer een 7. "Het duurde even voordat de smaak zich in mijn mond ontwikkelde. Dan komt er een zurige, niet onprettig, beetje groen houtige smaak naar voren." In tegenstelling tot Jean-Luc vindt Anne dat de koffie wel een duidelijke nasmaak heeft: "De nasmaak van deze koffie is scherp met een rokerig randje, beetje kruidnagel." Na de maling ruiken de bonen volgens Anne rokerig en een beetje boterig en zoet, met tonen van cacao. Het mondgevoel omschrijft ze als poederig.

Ief - Ook Ief vindt de koffie van Wakuli lekker wegdrinken. "En mooie koffie die zeer toegankelijke en soepel is". De smaak omschrijft hij als notig en zacht met tonen van hazelnoot, chocolade en citrusfruit. Het mondgevoel noemt hij mooi soepel, rond en in balans. Over de nasmaak is Ief alleen minder enthousiast. "Helaas is de nasmaak echt nog te donker en tegen het verbrande aan," vindt Ief. Hij geeft de koffie een 6,5.

Over Wakuli
In 2017 bedachten de initiatiefnemers van Wakuli een innovatief plan om de productieketen van koffie te verduurzamen. Van boon tot kop. Ze koppelen de duurzame koffieboer direct aan de koffieliefhebber. Zo voorkomen ze dat kleinschalige boeren slecht betaald krijgen. Werken ze samen met nieuwe boeren, dan krijg je als klant een introductie. Daarin stellen ze boer aan je voor, vertellen meer over de koffiebonen, die hij verbouwt en over de prijs ervan. Wakuli zet zich daarnaast niet alleen in voor biologische teelt, maar ook voor de bescherming van het ecosysteem rondom de boerderijen. 

De vijfde plaats: Fairtrade Original

Eindcijfer: 6,3
Geteste koffie: Community Coffee single origin espressobonen
https://www.fairtradeoriginal.nl/

Ingrid - "Lekker pittige koffie, met een fijne nasmaak." Ingrid geniet van haar kopje community coffee van Fairtrade Original en beoordeelt de koffie met een 8. De koffie ruikt volgens Ingrid lekker intens en sterk gebrand met iets zoets. De smaak omschrijft ze als pittig, wrang en frisfruitig met later wat chocolade en het mondgevoel als vol en vet.

Anne - Anne was minder enthousiast over deze koffie en geeft hem een 5: "Ik sta helemaal achter de visie en werkwijze van Fairtrade. Maar ik vond deze koffie echt niet lekker. Pas toen hij koud was werd de ervaring beter, en ook de nasmaak was redelijk." Aan de gemalen bonen zit volgens Anne weinig geur. Als er geur komt, omschrijft ze deze als mild, met een randje zoet en een vleugje kardemom. De smaak noemt ze muffig, zuur en bitter. De nasmaak bevalt wel: "De nasmaak is prettiger dan de smaak als je drinkt. Er komt een citrussmaak."

Jean-Luc - Jean-Luc is iets positiever dan Anne en geeft Fairtrade Orginal een 6. "Ik vind ‘m gewoon een beetje saai. Wel een heftige koffie qua smaak, dik en vol. Als je van koffie houdt die naar koffie smaakt is dit degene die je moet hebben." Als de bonen gemalen zijn ruikt Jean-Luc bruine boterham, en dat proeft hij ook terug als hij een slok neemt. "Niks mis mee, maar het is een smaak die ook niet erg aanspreekt". Over de nasmaak is ook Jean-Luc wat meer te spreken. "Wat bitter, maar toch ook zoetig. Alsof de tijd ‘m wat meer diepte geeft."

Over Fair Trade Original
Als eerste fairtrade-organisatie ter wereld werkt Fairtrade Original intensief samen met boeren en producenten in Afrika, Azië en Latijns-Amerika om de lokale handelsketen te verduurzamen. Voor Fairtrade Original staat een beter leven voor de mensen met wie ze samenwerken voorop. Dat is voor hen echte winst. In 2019 lanceerde Fairtrade Original de nieuwe Community Coffee lijn. Hiermee zetten ze nog een extra stap in hun eerlijke koffieketen door de koffiebonen rechtstreeks in te kopen bij koffiecooperatie Red Ecolsierra in Colombia. Zoals de naam al doet vermoeden, is alle koffie van dit merk voorzien van het Fairtrade-keurmerk.

Check jouw favoriete koffie

Ons testpanel nam vijf duurzame koffiemerken onder de loep, maar er zijn er natuurlijk nog veel meer. En de keuze neemt ook steeds meer toe. Een fijne ontwikkeling! Helaas zijn er ook nog steeds koffiemerken die het niet zo nauw nemen met de natuur en de beloning van koffieboeren. Om jou te helpen om een duurzame keuzes te maken in het oerwoud aan koffiemerken maakte ASN Bank het ASN Duurzame Koffie Overzicht. Daarin vind je echte duurzame koplopers terug, maar ook koffiemerken die nog wel wat werk te verzetten hebben. In een oogopslag vind je hier terug hoe zuiver jouw favoriete koffie is.